تحقق اهداف توسعه پايدار رود دره هاي شهري بر مبناي ارزيابي اكولوژيكي (نمونه موردي: رود دره‌ دارآباد تهران)

Sustainable development of River Valley urban based on ecological assessment (Case study: Darabad River Valley ,Tehran)

پارك‌ها و فضاهای سبز شهر، بخشی از ساختار شهری می‌باشند كه طراحی آن می‌بایست در راستای ضروریات زندگی شهری و پاسخگویی به نیاز شهروندان قرار گیرد. نیازهای شهروندان دارای ابعاد گسترده‌ای است كه جنبه‌های متعددی از جمله زیست‌محیطی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و كالبدی را در بر می‌گیرد. در راستای پاسخ‌گویی پایدار به این نیازها، می‌بایست از تمامی پتانسیل‌های موجود در شهر و طبیعت موجود در آن بهره جست. یكی از مهمترین فضاهای طبیعی كه همواره توجه مسئولین و برنامه‌ریزان برای به‌وجود آوردن فضاهای سبز شهری را به خود جلب كرده است، رودخانه و رود دره‌های شهری می‌باشد. ساماندهی و احیای این رود‌ها عمدتا با اهداف توسعه فضای تفرجگاهی صورت می‌گیرد و شرایط اكولوژیكی مناسب و پایداری زیست‌محیطی آن‌ها از اهمیت برخوردار است. از آنجا كه فضاهای سبز و رودخانه‌ها در محیط های شهری از جمله عوامل با اهمیت معماری منظر و حیات انسان به شمار می رود، لذا بایستی نیاز انسان به این فضاها را به عنوان یكی از مهمترین عوامل اكوسیستم، در چارچوب توسعه و حفظ و نگهداری آنها در نظر داشت. بدین منظور، تحقیق حاضر به بررسی اصول و معیارها ارزیابی اكولوژیك رودـ‌دره‌های شهری با توجه به اركان مطرح شده در طراحی پایدار منظر می‌پردازد. در این پژوهش از روش تحقیق نمونه موردی با استفاده از راهكارهای تركیبی استفاده شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان‌دهنده آن است كه، عناصر منظر موجود در رودـ‌دره دارآباد را می‌‌توان به چهار دسته اصلی ا- سطوح آبی 2- شكل زمین 3- پوشش گیاهی و 4- عناصر انسان‌ساز (مصنوع) تقسیم نمود كه اولین اولویت در احیای منظر اكولوژیكی پایدار این رودـ‌دره به حفظ و احیای رودخانه و پوشش گیاهی موجود در بستر دره و باغ‌های كناری آن، مربوط می‌شود.

Abstract Urban parks and green spaces as a part of the urban structure must be design according to the necessities of urban life and fulfillment of the citizens requirements. The citizens requirements include wide variety environmental, social, cultural, economical and physical aspects. All cities potential spaces and their natural values must be consider to sustainable fulfillment of the citizens requirements. One of the most important natural values in cities are rivers and their surrounded valley that always very interested for Authorities and urban planners to convert to urban green space.. Rehabilitate and planning of these rivers and rivers valleys is mainly done base on recreational development and sustainable development objectives. Therefore their suitable ecological conditionse is very important. Base on above consideration, the principle criteriaes for urban river valleys ecological evaluation base on sustainable landscape design, wereinvestigated. In this project, case research method by use of compound solution has been used. Results of this research reveals that landscape elements in Darabad river valley could be divided in four categories including 1-watery surfaces 2-topography 3-vegetation cover 4-artificial elements and the first priority in permanent ecological landscape restoring of this river valley is connected to preservation and restoring of the river and vegetation cover in the river floor and side gardens. Keywords: sustainable development, river valleys, urban environment, park