تاثير محدوديت رعايت توالي رسايي بر فرايندهاي واجي و آوايي زبان كردي (گويش كلهري)

Sonority sequance effect on phonological processes in kurdish(kalhori )

محدوديت توالي رسايي (SON-SEQ) يك محدوديت نشانداري (markedness) است. اين محدوديت تضمين مي­كند كه آغازه مركب افزايش رسايي دارد و پايانه مركب دچار افت رسايي مي­شود. از جمله راهكارهاي دستگاه واجي زبان كردي كلهري براي جلوگيري از نقض محدوديت توالي رسايي در خوشه ­هاي همخواني (consonant cluster)، بهره­ گيري از فرايند افزايش واكه ­اي و فرايند قلب (metathesis) است. در فرايند افزايش در اين گويش از واكه پيشين نيم باز گسترده /E/ استفاده مي­ شود. افزودن اين واكه ناقض محدوديت عدم افزايش [DEP] است، اما استدلال خواهد شد كه تخلف از اين محدوديت به نفع محدوديت رتبه بالاي ديگر كاري توجيه­ پذير است. همچنين، در اين مقاله نشان داده مي ­شود كه با وجود اينكه فرايند قلب ناقض محدوديت توالي خطي [LINEARITY] است، اما از آنجا كه گاه گويشور به محدوديت رعايت توالي رسايي [SON-SEQ] در گويش مورد مطالعه جايگاهي بالاتري از محدوديت رعايت توالي خطي را اختصاص مي ­دهد، تخطي از آن به سود رعايت محدوديت با مرتبه بالاتر يك تخطي مهلك محسوب نمي­ شود.

Sonority sequence constraint is a markedness constraint. This constraint will guarantee that the compound onset has an increase in sonority and the compound coda a decrease. Among the strategies that Kalhori Kurdish employs to stop the sonority constraint in the consonant clusters is to use the vowel anaptyxis and metathesis. In the first one Kalhori uses front half open vowel /e/. Adding this vowel violates the DEP constraint but it will be shown that violating it to the benefit of a higher rank constraint is justified. It will also be shown that metathesis violates linearity but since speakers sometimes apply a higher position to the sonority sequence constraint in the dialect under the study, violating it to the benefit of a constraint with a higher rank is not considered as a fatal violation.