بررسي تغييرات زماني بوم زيست‌شناختي آب هاي سواحل درياي مازندران (سال 1391)

Ecobiolgical Study of Mazandaran Coastal Water of the Caspian Sea (2012-2013)

اين تحقيق به منظور تعيين تغييرات زماني بوم زيست‌شناختي (فيتوپلانكتون و برخي پارامترهاي محيطي آب) در حوزه جنوبي درياي خزر، سواحل استان مازندران انجام شد. نمونه‌برداري در اعماق كمتر از 30 متر طي سال 1391 صورت گرفت. نتايج پارامترهاي محيطي آب نشان داد كه ميانگين دماي آب، شوري، شفافيت، pH و اكسيژن محلول به‌ترتيب برابر 85/0±46/19 درجه سانتي گراد، 13/0±35/12 psu ، 18/0±63/2 متر، 02/0±51/8 و07/0±00/6 ميلي ليتر در ليتر بوده است. همچنين ميانگين درصد ازت آلي بيش از %80 و فسفر آلي 46 درصد و ميانگين سالانه سيليس محلول برابر2/0±5/9 ميكرومولار بود. بر اساس نتايج 112 گونه در ساختار فيتوپلانكتوني مشاركت داشته‌اند و ميانگين تراكم فيتوپلانكتون 32 ± 164 ميليون سلول در مترمكعب بود. ميانگين تراكم در ماه‌هاي دي و اسفند حدوداً 5 برابر ميانگين تراكم در ساير ماه‌هاي مورد بررسي بود. باسيلاريوفايتا با 89 درصد بيشترين درصد تراكم را در بين شاخه‌هاي فيتوپلانكتوني دارا بوده است و شاخه‌هاي پيروفايتا، سيانوفايتا و كلروفايتا به‌ترتيب رتبه‌هاي بعدي از درصد تراكم را به‌دست آوردند. بررسي ماهانه نشان داد كه اگرچه Chaetoceros throndsenii در سه ماه اول نمونه‌برداري يعني ماه‌هاي ارديبهشت، تير و شهريور به‌عنوان اولين گونه غالب در تراكم فيتوپلانكتون حضور يافت، اما در ماه‌هاي آبان، دي و اسفند به‌ترتيب گونه‌هاي Thalassionema nitzschioides، Skeletonema costatum و Pseudonitzschia seriata عمده و غالب گرديده‌اند. بررسي آماري بيانگر اختلاف معني‌دار زماني در پارامترهاي زيستي و غيرزيستي فوق بوده است. ضمن آنكه آزمون همبستگي پيرسون بين درجه حرات آب و يون‌هاي آمونيوم، نيترات و فسفر و گونه‌هاي عمده در هر ماه معني‌دار بوده است. وجود تنش و عدم ثبات در زيست‌بوم سبب گرديده تا گونه‌هاي داراي پتانسيل شكوفايي (Chaetoceros throndsenii و Pseudonitzschia seriata) از تغييرات درجه حرارت و مواد مغذي براي افزايش تراكم خود بهره ببرند.

This study was conducted to determine some of the environmental parameters, phytoplankton abundance and diversity, and their temporal fluctuations in the Mazandaran coastal waters of the Caspian Sea. Samples were collected from surface waters from 5m to 30 m depth in 2012-2013. Results showed that the mean values of water temperature, salinity, transparency, pH and dissolved oxygen were 19.46±0.85?C, 12.35±0.13 psu, 2.63±0.18 m, 8.51±0.02 and 6.00±0.07 ml/l, respectively. Percentage of dissolved organic nitrogen and phosphorous were higher than 80% and 46, respectively. The mean value of dissolved silicon (DSi) was 9.5± 0.2 ?M. In addition, the results showed that 112 species contributed in phytoplankton community structure. Mean abundance of phytoplankton was 164 ±32 million Cells/m3. In January and March, the mean abundance of phytoplankton was 5 times higher than other months. Bacillariophyta with 89 percent of total abundance was the dominant phylum and Pyrrophyta was the second one. The third and fourth dominant phyla were Cyanophyta and Chlorophyta, respectively. Chaetoceros throndsenii was the first dominant species in May, June and August. However, the first dominant species in November, January and March were Thalassionema nitzschioides, Skeletonema costatum and Pseudonitzschia seriata, respectively. Statiscal analysis showed that temporal biotic and abiotic parameters were significantly different. Meanwhile, Pearson correlations test indicated the significant correlation between water temperature and phosphorous, nitrate and ammonium ions and major dominant species of each month. The environmental stress and instability of ecosystem were a benefit to species with blooming potential such as Chaetoceros throndsenii and Pseudonitzschia seriata. They increased their abundance in favorite water temperature and nutrients.