عقلانيت و مقابله با خرافات با تاكيد بر آثار سيد مرتضي

Intellectuality and Fight against Superstitionswith an Emphasis on the Works of SeyyedMurteza

سيد مرتضي از عالمان به نام اماميه در قرن پنجم در زمره دانشمنداني است كه جنبه‌ي عقلانيت در آثار آنان بسيار قوي بوده و همين قوت عقلانيت، نقش بسزايي در مخالفت جدي وي با خرافات داشته كه آن هم ريشه در جهل و ناداني بشر دارد. باورهايي از قبيل اعتقاد به فال بد يا طيره و نيز شوم بودن برخي موجودات. عقلانيت نزد سيد مرتضي تا بدان حد از اهميت است كه وي افرادي كه از سر تقليد و بدون تعقل معتقد به حق بوده و مباني اعتقادي خويش را بدون تدبر و تامل پذيرفته‌اند را، چنانچه اين شاكله‌ي ذهني به تضييع حقايق اسلامي منجر شود، كافر و فاسق مي‌داند و بر همين اساس سخن آنان را فاقد حجيت لازم دانسته و اخبار و روايات‌ آنان را نيز مردود اعلام مي‌كند. سيد مرتضي درآثار خود بر اساس همين عقلانيت به شدت به نفي چنين باورهاي خرافي پرداخته و حتي روايات سازگار با اين باورها را يا مردود دانسته و يا در صدد تاويل و توجيه آن برمي‌آيدو در عين حال در قلمرو ديني خارج از عقلانيت حتي با وجود غرابت ذهني برخي از روايات، ملتزم به تعبد در برابر آن است.

SeyyedMortezawas among the Twelver Shiite scholars of the 5th (AH) century and he was also a scholar whose works were quite notable due to their emphasis on intellectuality. His power of intellectualitymade him disagree with superstitions which are rooted in man’s unawareness and ignorance: beliefs such as a bad omen or considering some creaturesinauspicious. Intellectuality is of such importance for SeyyedMorteza that, in his opinion, those who believe in the Divine Truth out of imitationand without contemplation and those who give shape to their ideological principles without thinking deeply and in a way that this kind of conceptual framework spoils Islamic facts are infidelsand evil-doers. He believes their words are devoid of authenticityand, therefore, he rejects their reports and narrations. Drawing on intellectuality, SeyyedMortezastrongly rejectssuch superstitious beliefs in his works. He has even rejected the narrations which are compatible with such beliefsor has allegorically interpreted them. Nevertheless,he has unquestionably accepted all the religious issues outside the sphere of intellectuality in spite of theirconceptual eccentricity.