تاثير تاريخ كاشت و اندازه بنه بر عملكرد گل و صفات فيزيولوژيك زعفران (Crocus sativus L.) در شرايط آب و هوايي دشت ورامين

Effects of planting date and corm size on flower yield and physiological traits of saffron (Crocus sativus L.) under Varamin plain climatic conditions

به‌منظور بررسي اثر تاريخ‌هاي مختلف كاشت و اندازه بنه‌ مادري بر عملكرد و برخي صفات فيزيولوژيكي زعفران، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي پرديس ابوريحان- دانشگاه تهران واقع در دشت خشك ورامين در سال زراعي 93-1392 به اجرا درآمد. چهار تاريخ كاشت 20 خرداد، 16 شهريور، 5 مهر و 20 مهر و دو وزن بنه مادري شامل 9-5 گرم و 14-10 گرم به‌عنوان تيمار مدنظر قرار گرفتند. صفات فيزيولوژي مورد ارزيابي شامل محتواي غلظت پرولين و پروتيين برگ و صفات عملكرد گل شامل تعداد گل و وزن خشك كلاله در مترمربع اندازه‌گيري شدند و تاريخ آغاز گل‌دهي در هر تيمار يادداشت‌برداري گرديد. نتايج اين تحقيق نشان داد كه كاشت بنه‎‌هاي درشت با وزن 14-10 گرم در تاريخ كشت 20 خردادماه بيشترين عملكرد را با توليد 7/62 عدد گل در مترمربع و 299/0 گرم كلاله ‌خشك در مترمربع داشت. ميزان غلظت پرولين برگ در بنه‌هاي ريز (9-5 گرم) در تاريخ كاشت 20 مهرماه و ميزان غلظت پروتيين برگ در بنه‌هاي ريز (9-5 گرم) در تاريخ كشت 20 خردادماه بيشتر از ساير تاريخ‌ها بود. افزايش ميزان غلظت پرولين موجب افزايش مقاومت گياه نسبت به شرايط خشكي و همچنين سرما در بنه‌هاي كشت‌شده در تاريخ‌ 20 مهر، به‌خصوص بنه‌هاي كوچك شد. به‌طوركلي، نتايج اين تحقيق بيانگر آن است كه عملكرد در سال اول بيشتر متاثر از اندازه بنه مي‌باشد و كشت بنه‌هاي درشت (14-10 گرم) در تاريخ 20 خرداد در دشت ورامين، عملكرد مناسبي در سال اول در پي خواهد داشت.

In order to evaluate the effect of different planting dates and the corm size on yield and some physiological characteristics of saffron, an experiment was conducted as factorial in a randomized complete block design with three replications at the Research Farm of College of Abouraihan, University of Tehran, is located in Varamin dry plain during growing season 2013-2014. Four planting dates, 10 June, 7 and 27 September and 12 October and two corm sizes 5-9 g and 10-14 g were considered as treatments. Evaluated physiological traits include such as proline and protein content in leaves and yield traits, include number of flowers and dry weight of stigma were measured and were examined in a square meter and starting date of flowering were recorded. The results of this research showed that cultivation of large saffron corms (10-14 g) on planting date of 10 June, had Maximum yield, by production 62.7 number of flower and 0.299 gram dry weight of stigma in a square meter. Leaf proline concentration of small saffron corms (5-9 g) on planting date of 12 October and leaf protein concentration of small saffron corms (5-9 g) on planting date of 10 June, were higher than the other planting dates. Increasing proline concentration increased plant resistance under drought and cold in corms planting on 12 October, particularly small corms. In general, these results indicate that flower yield in first year is more influenced by corm size and planting of large corms (10-14 g) on 10 June will have a suitable production.