مطالعه خودناسازگاري در برخي ژنوتيپ‌هاي زردآلو (Prunus armeniaca L.) با استفاده از روش‌هاي كلاسيك و مولكولي

Study of Self-Incompatibility in some Apricot (Prunus armeniaca L.) Genotypes Using Classic and Molecular Methods

زردآلو كه يكي از درختان ميوه مهم در ايران است، به علت داشتن صفت خودناسازگاري گامتوفيتيك معمولاً داراي عملكرد پاييني است. به منظور تعيين خودناسازگاري در چهار رقم بادامي، شاهرودي، شكرپاره، دانشكده و دو ژنوتيپ C و D زردآلو از روش‌هاي تلاقي‌هاي كنترل شده در باغ و آزمايش‌هاي مولكولي به كمك آغازگرهاي اختصاصي استفاده شد. صفات طول مادگي، قطر تخمدان و درصد جوانه‌زني دانه گرده در ژنوتيپ هاي مورد مطالعه اندازه‌گيري شد. نتايج مربوط به درصد جوانه‌زني دانه گرده نشان داد كه نر عقيمي در ارقام و ژنوتيپ‌هاي مورد مطالعه وجود ندارد. ژنوتيپ C و رقم شاهرودي داراي بيشترين درصد تشكيل ميوه ( به ترتيب 07/18 و 72/17 درصد)، طول مادگي (به ترتيب 27/14 و 87/14 ميلي‌متر) و قطر تخمدان (به ترتيب 12/2 و 22/2 ميلي‌متر) بودند. ارزيابي داده‌هاي حاصل از گرده‌افشاني كنترل شده و نتايج آزمايش‌هاي مولكولي نشان داد ارقام بادامي، شاهرودي، شكرپاره، دانشكده و ژنوتيپ C خودناسازگار بودند و فقط ژنوتيپ D خودسازگار بود. بين ارقام بادامي، دانشكده و ژنوتيپ C دگرناسازگاري مشاهده شد.

Apricot has specific role in fruit production industry of Iran. Asian and Iranian-Caucasian apricots show the high level of S-RNase-based self-incompatibility results in low bearing and yield of trees. In order to determine self-incompatibility in some apricot cultivars and genotypes, an artificial field pollination test and molecular experiments using specific primers were conducted. Pistil length, ovary thickness and pollen germination percentage were determined. Results of pollen germination percentage showed no male-sterility in these genotypes. The cv. Shahroodi and genotype C had the highest percentage of fruit set as well as pistil length and ovary thickness. Considering the results of field pollination test and molecular experiments, cvs. Badami, Shahroodi, Shekarpareh and Daneshkadeh as well as genotype C were self-incompatible and only genotype D was self-compatible. The cvs. Badami, Daneshkade and genotype C were cross-incompatible.