صدرالمتالهين و تقرير سينوي برهان صديقين

Mulla Sadra and Avicennan Statement of the Proof of the Truthful

بر تقرير سينوي برهان صديقين دو گونه اشكال وارد شده است؛ برخي ناظر به صديقي بودن اين برهان است و بعضي ديگر ساختار دروني برهان را مخدوش مي داند. صدرالمتالهين با آنكه صدق عنوان صديقين بر اين برهان را خالي از اشكال نمي بيند، ساختار دروني اشكال را متين و قابل دفاع مي خواند و يكي از مهم-ترين اشكالاتي را كه بر اين برهان وارد شده است، پاسخ مي گويد. اشكال اين است كه برهان سينوي، از طريق ممكن به اثبات واجب مي-پردازد. و اين برهان برهان انّي است، و برهان انّي فاقد اعتبار است. صدرالمتالهين در دفاع خود، با ارجاع برهان انّ به برهان لمّ، برهان سينوي را نيز برهان لمّي مي داند، اين پاسخ به گونه اي است كه اشكال مشابه بر برهان حدوث يا حركت را نيز دفع مي كند.

There are two types of objections raised against the proof of the Truthful (the so-called sediqqin borhan i.e. argument provided by true and sincere believers for the existence of God); some being related to the very name of this proof and to whether it fulfills the conditions required by argument by the properly truthful. Other objections, however, subjects the argument to criticism by calling its very construction into question. While Mulla Sadra sees the proof not without objection from the former point of view, he regards its internal construction to be cogent and defensible, attempting an answer to one of the most important objections leveled against it. The objection is that Avicenna’s proof is to demonstrate the existence of the Necessary Being from possibility which is posteriori argument, namely from effect to cause and so it is not so invalid. Returning the so-called posteriori argument to a priori or propterquid argument, Mulla Sadra attempted not only to defend the demonstration of Avicenna as an argument from cause to effect but also remove similar objections posed against the argument from temporal creation or from motion.