بررسي مقايسه‎اي تاثير عوامل اقتصادي اجتماعي خانوار بر تقاضاي ورود به آموزش‎عالي

The Examination and Estimation of the Effects of Family Socio – Economic Characteristics on Demand for Higher Education

خانوارها حلقه ارتباطي بين سطح بهره‎مندي اقتصادي اجتماعي و از جمله سرمايه ‎انساني يك نسل با نسل بعد محسوب مي‎شوند. هدف از تحليل‎ اثر ويژگي‎هاي اقتصادي اجتماعي خانوار بر احتمال ادامه تحصيل يا سطح برخورداري آموزشي فرزندان، شناخت ميزان و جهت تاثير عوامل مذكور است. هدف از اجراي اين طرح شناخت عوامل موثر بر تصميم‎‎‎گيري افراد براي ورود به دوره‎هاي آموزش عالي در سطح خانوارهاست. مرحله اول اين طرح در سال 1382 و با استفاده از داده‎هاي طرح آمارگيري از ويژگي‎هاي اقتصادي اجتماعي خانوار در سال 1374 به اجرا درآمد. در اين مرحله، از داده‎هاي جديد (سال 1381) استفاده شده و با توسعه مشاهدات، فرضيات مختلف از تاثير ويژگي‎هاي اقتصادي اجتماعي خانوار بر احتمال ادامه تحصيل فرزندان آزمون شده است. اين مقاله به بيان نتايج طرح پژوهشي مذكور اختصاص دارد. از مقايسه نتايج اين مرحله با مرحله قبل مي‎توان نتيجه گرفت كه تاثير سطح تحصيلات والدين يا سرمايه‎انساني نسل قبل بارزتر و معني‎دارتر شده است؛ به عبارت ديگر، در طي سالهاي اخير تاثير تحصيلات دانشگاهي والدين بر نگرش فرزندان نسبت به وجهه اجتماعي و احتمالاً چشم‎انداز اقتصادي تحصيلات عالي بيشتر شده است. اين نكته اهميت بارز انتقال سرمايه بين نسلي و لزوم توجه به توسعه آموزش براي نگهداشت سطح سرمايه ‎انساني نسلهاي آتي را نشان مي‎دهد. در هر دو مرحله تاثير معني‎دار وضعيت اقتصادي خانوار را مي‎توان تشخيص داد و نتايج دو مرحله درخصوص ميزان و جهت تاثير متغيرهاي جنسيت و سن افراد و تعداد اعضاي خانوار كاملاً مشابه و پايدار است؛ به عبارت ديگر، همچنان احتمال ادامه تحصيل فرزندان پسر كمتر و احتمال ادامه تحصيل فرد در سنين بالاتر بيشتر است.

This article examines the effects of family socio – economic characteristics on demand for higher education in Iran. The same study was performed in 2003 using data collected in 1995. This study is based on the same theory and model (logit)with some developments and by data collected in 2002, aimed to recognize what has been changed in the influence of socio-economic factors on demand for higher education. The results indicate that parents educational level effects has been strengtenthed during that years and this factor indicates the social prestige and some economic outlook of higher education for childrens. So, educational development for maintaning the human capital level of further generations is critical. The Socio- economic situations of family has great and significant effect on probablity of education in tertiary level, in both sections. Meanwhile, the results of both studies about the effects of factors such as region, sex, age and size of family are similar. Allogether, the obtaining of two studies has some guides for essential supporting programs for considered families from per-tertiary education. Keywords: Human Capital, Demand for H.E., Family, Educational and Logit.