ارزيابي عملكرد دبيرستان‌هاي منطقه 5 آموزش‌و‌پرورش با استفاده از مدل تحليل پوششي داده‌ها

Performance evaluation of Tehran’s 5th educational district’s high schools using Data Envelopment Analysis

چكيده: موسسات و سازمان‌ها و دستگاه‌هاي اجرايي با هر ماموريت، رسالت، اهداف و چشم‌اندازي كه دارند نهايتاً در يك قلمرو ملي يا بين‌المللي عمل مي‌كنند و ملزم به پاسخگويي به مشتريان، ارباب رجوع و ذي‌نفعان هستند. در نظام آموزش‌و‌پرورش نيز دبيرستان‌ها از اين قاعده مستثنا نيستند. منظور از ارزشيابي عملكرد، فرايندي است كه به‌وسيله آن دستگاه مورد نظر و كاركنان آن در فواصل معيني و به‌طور رسمي، مورد ارزيابي قرار مي‌گيرد. در سه دهه اخير الگوهاي مختلفي براي ارزشيابي آموزشي تدوين و ارايه شده است كه يكي از بهترين آن‌ها مدل تحليلِ پوششي داده‌هاست كه در آن از مدل‌هاي رياضي تحقيق در عمليات استفاده مي‌شود. اين مدل‌ها مجموعه‌اي از فعاليت‌هاي آموزشي پژوهشي و خدماتي را به‌عنوان شاخص‌هاي ورودي و خروجي در نظر مي‌گيرند و باتوجه به ميزان اهميت و تاثيرگذاري هر يك از شاخص‌ها در مجموعه عملكرد، نسبت مجموع موزون خروجي‌ها بر مجموع موزون ورودي‌ها به‌عنوان ميزان كارايي واحدهاي تصميم‌گيرنده محاسبه مي‌شود. در اين مقاله با استفاده از تحليل پوششي داده‌ها، كارايي 15 واحد آموزشي در دوره دبيرستان در منطقه 5 آموزش‌و‌پرورش تهران مورد ارزيابي قرار گرفته كه در دو حالت بازدهي به مقياس ثابت و بازدهي به مقياس متغير محاسبات انجام پذيرفته است كه نتايج به‌دست آمده از محاسبه كارايي نشان مي‌دهد كه از مجموع 15 دبيرستان مورد بررسي در 8 دبيرستان با كارايي و در 7 دبيرستان با ناكارايي مواجه مي‌باشيم. همچنين رتبه‌بندي كارايي دبيرستان‌هاي منطقه 5 آموزش‌و‌پرورش، نقاط ضعف و قوت هر يك از گروه‌ها و وضعيت استفاده از منابع نيز بيان شده است.

Institutions, organizations, and executive agencies with any mission, goal, and vision that eventually have a national or international scope are required to respond to customers and the clients. Educational system is also not an exception. Performance evaluation is a process through which employees are evaluated in certain intervals. Employee recognition, dynamic systems, and motivating the employees to improve their performance are the major reasons behind performance evaluation. Hence, investigation of performanceʹs result is a strategic process. Quality, and management effectiveness and performance are factors critical to achieving development. In the past three decades, several models have been developed for educational evaluation. One of the best models is Data Envelopment Analysis (DEA) that has been used in mathematical operations’ research. These models contain a series of educational and research activities as input and output parameters. In this paper, we evaluated 15 educational units’ efficiency in Tehran’s 5th educational district’s high schools. This calculation has been done in 2 constant and variable returns. The results of calculating performance showed that from among 15 high schools, eight ones are efficient and 7 ones are inefficient. In addition, high schoolsʹ ranking efficiency, strengths and weaknesses of each of the groups and the status of the resources have been presented.