مكان‌يابي كتابخانه‌هاي عمومي منطقه چهار شهر تهران با استفاده از GIS

Examining the Location of Public Libraries in the Fourth Region of Tehran through GIS

هدف: هدف اصلي اين پژوهش بررسي موقعيت مكاني كتابخانه‌هاي عمومي منطقه چهار شهر تهران بر اساس معيارهاي مركزيت و سازگاري و همچنين پيشنهاد مكان‌هاي مناسب‌تر جهت احداث كتابخانه‌هاي جديد مي‌باشد. روش: پس از جمع‌آوري داده‌هاي پايه، يك پايگاه اطلاعاتي در محيط جي آي اس تشكيل شد. سپس بر اساس معيارهاي از پيش تعيين شده نقشه‌هاي جداگانه تهيه گرديد. در ادامه با همپوشاني لايه‌هاي تهيه شده وضعيت كتابخانه‌هاي موجود مورد بررسي قرار گرفت و در نقشه نهايي نيز مناطق مناسبي براي احداث كتابخانه‌هاي جديد پيشنهاد گرديد. يافته‌ها: بر اساس يافته‌هاي پژوهش كتابحانه‌هاي عمومي منطقه چهار شهر تهران با مولفه‌هاي مربوط به معيار مركزيت و همچنين مولفه‌هاي مربوط به معيارهاي سازگاري تناسب نسبي بالايي دارند؛ اما به لحاظ تناسب با معيارهاي مربوط به كاربري‌هاي ناسازگار با كتابخانه وضعيت مناسبي ندارند. يافته‌هاي پژوهش مشخص نمود كه كتابخانه‌هاي مورد بررسي توزيع جغرافيايي مناسبي ندارند. با توجه به معيار‌هاي در نظر گرفته شده موقعيت‌هاي مناسب‌تري براي احداث كتابخانه در اين منطقه وجود دارد كه اين نقاط در نقشه نهايي پژوهش با رنگ سفيد مشخص شده است. ارزش/اصالت: اين مساله حايز اهميت است كه قبل از شروع به ساخت كتابخانه، مكان‌هاي مناسب براي آن تعيين شود. لذا مقاله حاضر، با توجه به كمبود چندين كتابخانه در منطقه چهار شهر تهران بر اساس برنامه پنج‌ساله چهارم، در صدد است به منظور احداث كتابخانه مكان‌هايي كه به لحاظ تناسب با شاخص‌هاي مركزيت و سازگاري امتيازات لازم را داشته باشند مشخص نمايد تا كتابخانه‌ها در محيطي مناسب و آرام به تعداد بيشتري از افراد جامعه خدمت‌رساني كنند.

Abstract Purpose: The main objective of this study is to examine the location of public libraries in the fourth region of Tehran, based on the centrality and compatibility criteria, and to suggest more suitable locations for building new libraries. Methodology: A database of data collected in GIS environment was formed. According to predetermined criteria, the maps were prepared separately. Based on the layers overlap the situation of existing libraries was evaluated. And in the final map appropriate locations for new library buildings are proposed. Findings: The results revealed that existing libraries are in relatively good shape with regard to factors relating to centrality and compatibility criteria. But in terms of factors relating to incompatibility with library applications, existing libraries are somewhat disadvantaged. According to the findings the geographical distribution of these libraries is not appropriate. Based on the findings there are potentially better locations in this region for the establishment of libraries. These suggested locations are marked in white in the final map. Originality/Value: Considering the Fourth Five-Year Plan of development, it is necessary to build libraries in the fourth region of Tehran before starting to build a new library. It is important that the appropriate location is determined. Results with respect to the centrality and compatibility criteria suggest the construction of libraries in locations that will serve more people, in relaxed and appropriate environments.