بررسي بهره وري اقتصادي آب در محصولات مختلف زراعي در دشت بهار

موضوع ارتقاي بهرهوري آب در توليد مواد غذايي از مسايل اساسي در كشورهاي مختلف جهان و به خصوص كشورهاي كم آب نظير ايران است .اندازهگيري و تحليل شاخصهاي بهره وري آب كشاورزي در ايران به علت محدوديت كمي و كيفي اين ماده ارزشمند از جايگاه خاصي برخوردار است. بر همين اساس در مطالعه حاضر بهرهوري اقتصادي و فيزيكي آب در زيربخش زراعت دشت همدان-بهار براي سال زراعي 89-1388 مورد بررسي قرار گرفت. متدلوژي تحقيق در اين مطالعه بر اساس مطالعات ميداني استوار بوده و شامل برآورد عملكرد، توابع هزينه بويژه تابع هزينه بهرهبرداري و استحصال منابع آب زير زميني، بازده ناخالص و بهرهوري آب در توليد محصولات زراعي در شيوه هاي مختلف آبياري است. متناسب با اهداف تحقيق از شاخصهاي فيزيكي و مالي بهرهوري آب شامل شاخص عملكرد به ازاي واحد حجم آب(CDP)، درآمد به ازاي واحد حجم آب(BPD) و بازده خالص به ازاي واحد حجم آب(NBPD) براي محاسبه بهره وري آب استفاده گرديد. نتايج تحقيق نشان داد كه بهرهوري آب در شيوههاي نوين آبياريهاي بطور معنيدار بيشتر از روش آبياري سنتي بوده و بر اساس شاخص NBPD، كشت محصول سير و يونجه به ترتيب بيشترين و كمترين بهرهوري آب در منطقه مورد مطالعه را نشان ميدهند.

Improving water productivity in food production has been a basic global issue, especially in countries with limited water resources like Iran. Due to quantitative and qualitative limitations of water, measurement and analysis of agricultural water productivity indicators in Iran deserve special attention. Accordingly, in the present study, the physical and economical productivity of crops in Bahar plain, Hamadan, was investigated for the period of 2010-11. In this research, completing previous studies, water productivity indicators in different irrigation methods were calculated. The results showed that water productivity of the modern irrigation methods was significantly higher than traditional irrigation methods. Also, based on net benefit per drop (NBPD) index, garlic and alfalfa, respectively, showed the highest and lowest productivity. This can be considered as a proposed policy change in cropping pattern.