تاثير مديريت آبياري و نوع قطره‌چكان بر گرفتگي قطره‌چكان در منطقه ساري

بحران آب يكي از مسايل اساسي مناطق خشك و نيمه خشك مانند ايران است. اين وضعيت در سال هاي اخير به دليل وقوع پديده خشك سالي حادتر شده است. بنابراين استفاده از آب هاي با كيفيت نامناسب رو به فزوني است. در اين پژوهش به منظور مقايسه گرفتگي 5 نوع قطره چكان شامل مدل‌هاي ميكروفلاپر، نتافيم، كرونا، آكسيوس و ايران دريپ، هر كدام با دو آبدهي متفاوت(8 يا 6 يا 4 يا 2 ليتر در ساعت)، چهار تيمار مديريت آبياري شامل آب معمولي(1S)، اسيدشويي (2S)، كودآبياري-اسيدشويي (3S) و كودآبياري (4S) طرح‌ريزي شد. سامانه آزمايشي در روستاي سمندك شهرستان ساري تحت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي در هفت تكرار طي سال زراعي 91-1390 اجرا شد. نتايج نشان داد كه قطره چكان نتافيم با آبدهي 8 ليتر در ساعت كمترين گرفتگي و قطره‌چكان ميكروفلاپر با آبدهي 2 ليتر در ساعت بيشترين گرفتگي را در بين قطره‌چكان‌هاي مورد آزمايش دارا مي‌باشد. همچنين تيمار اسيدشويي(2S) كمترين گرفتگي را به خود اختصاص داد. يافته‌ها نشان داد كه در يك نوع قطره چكان ، با افزايش آبدهي قطره‌چكان تغييرات نرخ آبدهي بدليل گرفتگي كاهش مي‌يابد. تجزيه و تحليل آماري نشان داد كه مديريت آبياري و نوع قطره چكان در گرفتگي قطره‌چكان بسيار معني دار بوده ولي اثر متقابل اين دو عامل بدليل همسو بودن اثرات آن‌ها بر گرفتگي قطره‌چكان، معني‌دار تشخيص داده نشد. بررسي ضريب تغييرات آبدهي و تغييرات ضريب يكنواختي نشان داد كه اسيدشويي دوره‌‌اي يك راه كار مديريتي و كارا در كنترل گرفتگي قطره چكان ها و حفظ يكنواختي بالا در سيستم هاي آبياري قطره اي مي باشد.

Water crisis is one of the basic problems in the arid and drought prone areas like Iran. This condition in the recent years has aggravated due to drought phenomenon. Thus, using poor water quality has increased in areas where good quality is not available. In this study, in order to investigate clogging, 5 types of emitters including Micro flapper, Netafim, Corona, Axios and Iran Drip were tested at two different flow rates (8/6/4/2 L/h). The experiment was carried out in Samandak village in Sari district and had four irrigation management treatments including untreated well water (S1), acidification (S2), acidification-fertigation (S3), and fertigation (S4). The results showed that the Netafim emitter (8 L/h) had minimum clogging while the micro flapper (2 L/h) had the maximum clogging among all of the tested emitters. Also, acidification treatment (S2) had minimum clogging. The results indicated that in a given type of emitter, the flow rate reduction due to clogging decreased with increasing emitter flow. Statistical analyses of the data showed that the effects of irrigation management factor and emitter factor were significant in variation of flow rate, but there was no significant interaction between these factors. Study of the discharge coefficient of variation and coefficient of uniformity revealed that acidification was a management strategy in the control of emitter clogging and maintenance of high uniformity in the trickle irrigation systems.