درمان با محرمات

Treatment with Muḥarramāt (Forbidden Things)

این پرسش از دیرباز در میان فقیهان مطرح بوده است كه آیا می‌توان به‌وسیله محرمات به درمان بیماری‌ها پرداخت و بهبودی و تندرستی را از این رهگذر برای بیماران به ارمغان آورد، یا ورود در این عرصه، حتی به انگیزه درمان نیز ممنوع و ناروا است؟ البته استفاده از حرام در درمان بیماری‌ها، آنجا كه بهره‌وری‌هایی به جز خوردن و آشامیدن، مورد نظر باشد، چندان مشكل‌ساز و حساسیّت برانگیز نیست، اما آنچه بیشتر مورد گفتگو و مناقشه است، خوردن و آشامیدن شیئی حرام با هدف درمانگری است، كه در این زمینه هرچند بیشتر فقیهان، به ویژه متقدمان آنان، درمانگری با حرام را، چه به صورت مطلق، و یا در برخی از محرمات، ناروا دانسته و آن را بر نتابیده‌اند، اما دیدگاهی كه در این مقاله مورد توجه قرار گرفته جواز درمان با همه محرمات، بدون در نظر داشتن تفاوت میان آن‌ها است؛ از این رو به منظور تبیین این دیدگاه و استحكام‌سازی آن، دلایل پنج‌گانه‌ای سامان یافته، و تلاش شده است با فراهم‌سازی شرایط و پاسخ‌دهی به احتمالات معارض و نقد دیدگاه‌های رقیب، زمینه‌های پذیرش و مقبولیّت این نظریّه تا حدودی فراهم آید.

The jurists have since early times wondered whether illnesses can be treated with forbidden or ḥarām things and thereby improve the illness and restore the patients to health; or whether it is totally forbidden and impermissible to step into this arena even if motivated by treatment of illness. Of course, using the unlawful in treating illnesses where exploitations other than eating and drinking is in mind is not so much problematic and sensitive; however, what is more open to disputation is eating and drinking unlawful things with the intention of treatment. In this respect, although most of the jurists, especially the earlier ones, have viewed treatment with the unlawful, either absolutely or with certain muḥarramāt as impermissible and have not withstood it, the viewpoint addressed in this article is the permissibility of all kinds of treatment with all muḥarramāt irrespective of their differences. Thus, in order to explain this viewpoint and reinforce it, five reasons have been set forth and by providing the conditions and answering to the contradictory probabilities and criticizing the opponents’ viewpoints, it is tried to pave the ground to some extent for the acceptability of this theory.