تبيين و بررسي تقريرهاي نظريه امر الهي (با تاكيد بر نگرش اُكام)

Examination of Various Formulations Of Divine Command Theories With A Focus On Ockhamʹʹs View

بر اساس نظريه امر الهي كه پيشينه‌اي بس طولاني در تاريخ انديشه بشري دارد تنها معيار در احكام اخلاقي، شرع مقدس و اوامر و نواهي خداوند است. اين نظريه، در تاريخ انديشه، تقريرهاي مختلف معرفت‌شناختي، وجود‌شناختي، انگيزشي و ... را به خود گرفته است، به گونه‌اي كه امروزه بايد به جاي نظريه امر الهي از نظريه‌هاي امر الهي سخن گفت. ويليام اُكام از جمله كساني است كه به اين نظريه توجه جدي داشته، بر اساس آن، منشا ارزش‌‌هاي اخلاقي را اوامر خداوند مي‌داند و تقريري وجودشناختي از اين نظريه ارايه مي‌كند. او اوامر الهي را شرط ضروري و نيز شرط كافي براي اخلاق دانسته، معتقد است تنها معيار ارزش اخلاقي اراده يا قانون الهي است. چنين ديدگاهي، البته، انكار عقلانيت اخلاقي را در پي خواهد داشت، عقلانيتي كه آدمي را به عدالت و انصاف فرا مي‌خواند. اين مقاله، ضمن تبيين نظريه امر الهي و بيان تقريرهاي مختلف از اين نظريه، به تبيين و بررسي رويكرد وجودشناختي ويليام اكام در اين باب پرداخته است.

On the basis of divine command theory which has a long history the only criterion for moral rules is Holy Scripture reflecting the Divine commandments and prohibitions. This theory has taken on different epistemological, ontological and exciting formulations in the history of thought so that one should now speak of divine command theories. William Ockham is among those who drew a serious attention to the theory according to which found all ethical values originated from divine commands for which he offered an ontological statement. He considers the Divine commands to be necessary and sufficient conditions for ethics and that the only criterion of ethical value is Divine will or Law. Such a view, however, leads to denial of ethical rationality that urge human being to equality and justice. The present article is an attempt to review different versions of the theory and examine the ontological approach of Ockham in this issue.