نقش خيال در مكاشفات صوري از نظر ابن سينا

Role of Imagination in formal Unveilings from Ibn Sina Perspective

بسياري از بحث‌هاي كشفي، علمي و فلسفي را با محوريت خيال مي‌توان تبيين، توجيه و حل كرد. كاربرد خيال در مباحث هستي‌شناسي و معرفت‌شناسي عرفان همواره مورد توجه اهل نظر در علوم فلسفي و شهودي بوده است. در اين ميان، خيال نقش اساسي را در تحقق و تبيين بخش عظيمي از مكاشفات پيش‌روي عارف ايفا مي‌كند. از نظر ابن‌سينا، خيال به دو روش در مكاشفه عرفاني اثرگذار است: اول. خيال سالك با ادراك صور كمالي و حقيقي و لذت از آن او را به سمت اتصال به حقايق هستي سوق مي‌دهد. دوم. آنگاه كه عارف پا به عرصه سلوك عملي مي‌گذارد تا به حقيقت راه يابد. با انواع مكاشفات، مانند مكاشفه معنوي و مكاشفه صوري، مواجه مي‌شود. در مكاشفه صوري، صورت‌هايي كه در ابتدا موجودات عقلي و مجرد هستند به وسيله قوه خيال به صور جسماني تنزل مي‌يابند و در رويا و بيداري به واسطه نفس ادراك مي‌شوند.

The role of imagination in many of philosophical and mystical treatments cannot be denied. The use of Imagination in ontological and epistemological discussions of mysticism always received much attention of the authorities of the related sciences. For it can play a crucial part in realization as well as justification of many a unveiling for mystics. According to Ibn Sina imagination can take effects in two ways: to begin with, it can lead wayfarer to conjunction with existential realities through perception and thus pleasure of perfection forms. Secondly, when the mystic begins to enter practical journey in order to reach the Real he experiences sorts of spiritual and formal unveilings. The latter constitutes the forms that are primarily immaterial and intellectual but become corporealized so that they can be perceived in vision and awakening states by soul.