نقد كيفرشناختيِ تشهير رسانه‌اي

Criminological Critique of Media Exposure

تشهير، مجازاتي است كه به موجب آن، محكومٌ‌عليه، ميان مردم معرفي و شناسانده مي‌شود. در قانون مجازات اسلامي 1392، كيفر تشهير در قالب اعلام حكم محكوميت در رسانه‌ها (تشهير رسانه‌اي) مورد توجه قرار گرفته است. از حيث ارزش كيفرشناختي، تشهير، مزايا و معايبي دارد. عدم اعتماد بر گواهي شخص دروغگو، اثر ضد تبليغي، تعديل تصوير رسانه‌اي جرايم و ... از مزاياي تشهير مي‌باشند و منافات با كرامت انساني و حريم خصوصي، ترويج عوام‌گرايي كيفري، گسترش ابتذال رسانه‌اي، ناكارآمدي و ...از معايب آن است. معايب تشهير بر مزاياي آن برتري دارد، پس بايد از حيث نوع جرايم، محدود به جرايم اقتصادي و از حيث گروه مجرمين، محدود به مجرمين يقه سفيد باشد. تشهير رسانه‌اي بيش از آنكه يك اقدام حقوقي و قضايي باشد، ماهيتي رسانه‌اي دارد از اين روي بايد از سوي نهادها و متخصصان رسانه‌اي «آيين‌نامه اجرايي نحوه تشهير رسانه‌اي» تدوين شود. آيين‌نامه پيشنهادي بايد دربردارنده محدوديت از جنبه نوع رسانه مجاز به انتشار حكم، شكل و قالب انتشار، زمان اعلام و نيز روش تشهير باشد.

Exposure to public scorn is a punishment through which the condemned party is introduced to people. In the Islamic Punishment Code (1392/2013), exposure to public scorn has been taken in account in the form of publishing the sentence in media (media exposure). Criminologically speaking, public exposure has some advantages and disadvantages. Distrust in testimony of liar, anti-promotional effect, modification of media picture of crimes … are among advantages of public exposure; and, conflict with human munificence and privacy, promotion of criminal populism, promotion of media platitude, inefficiency … are among its disadvantages. Public exposure has more disadvantages than advantages; thus, in terms of crimes, it should be restricted to economic ones and, in terms of criminals, it should be restricted to white arrow criminals. More than a legal and judicial action, media exposure is an act with media nature. Thus, the “bylaw of media exposure” should be formulated by media institutes and professionals. The proposed bylaw should include limitations in terms of the media which are allowed to publish the sentences, form of publishing, time of publishing, and method of exposure.