بررسي اثرات كودهاي اوره و ورمي‌كمپوست بر عملكرد كمي و كيفي گل ختمي(Altheae officinalis L.)

The effects of vermicompost and chemical fertilizers on yield and yield components of marshmallow (Altheae officinalis L.)

به منظور بررسي تاثير ورمي‌كمپوست و كود شيميايي بر شاخص‌هاي رشدي، عملكرد و اجزاي عملكرد گياه ختمي (Altheae officinalis L.)، آزمايش فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 15 تيمار و سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه فردوسي مشهد در سال زراعي 91-1390 به اجرا در آمد. تيمارهاي آزمايش بر اساس تركيبي از سه سطح كاربرد ورمي‌كمپوست (صفر، پنج و 10 تن در هكتار) و پنج سطح كاربرد كود شيميايي (صفر، 25، 50، 75 و 100 درصد مصرف متداول (معادل 200 كيلوگرم كود اوره در هكتار)) تعيين شدند. نتايج نشان داد كه اعمال كود ورمي كمپوست نقش معني داري در افزايش سطح برگ، وزن گل در بوته و عملكرد دانه گل ختمي داشت. به طوري كه كاربرد 10 تن در هكتار ورمي-كمپوست، وزن گل در بوته و عملكرد دانه گل ختمي به ترتيب تا بيش از دو و سه برابر افزايش يافت. همچنين كاربرد كود اوره نيز در افزايش معني-دار وزن گل، عملكرد دانه، موسيلاژ و روغن ختمي موثر بود. با اين وجود اثرات متقابل ورمي‌كمپوست × كود شيميايي بر عملكرد و اجزاي عملكرد گل ختمي معني دار نبود. به نظر مي‌رسد كه در شرايط عدم مصرف كود شيميايي اوره، كاربرد ورمي‌كمپوست بتواند نقش موثري در افزايش عملكرد گل ختمي داشته باشد و از اين رو بتواند در كاهش مشكلات ناشي از مصرف زياد كود شيميايي مفيد باشد.

In order to investigate the effects of vermicompost and chemical fertilizers on growth characteristics, yield and yield components of marshmallow (Altheaeofficinalis L.), a field experiment was conducted as factorial layout based on a randomized complete block design with three replications at Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran, during growing season of 2012. Experimental treatments were designed based on 3 levels of vermicompost (0, 5 and 10 t ha-1) and 5 levels of nitrogen fertilizer (0, 25, 50, 75 and 100% of 200 kg N ha-1). Results indicated that applied vermicompost had significant effects on increasing leaf area, flower weight per plant and grain yield of marshmallow. Flower weight per plant and grain yield of marshmallow was increased by 2 to 3 times by applying vermicompost at 10 t. ha-1, as compared to control treatment. In addition, nitrogen fertilizer had a significant effect on increasing flower weight per plant and grain, mucilage and oil yields of marshmallow. It seems that applying vermicompost can be suitable strategy in reducing the problems caused by excessive using of chemical fertilizers.