بررسي تاثير الگوي توانمندسازي خودمديريتي بر كيفيت زندگي نوجوانان و جوانان مبتلا به تالاسمي ماژور

Effect of self-management empowering model on the quality of life in adolescents and youths with major thalassemia

مقدمه: امروزه با توجه به پيشرفت‌هاي پزشكي طول دوره زندگي بيماران مزمن از جمله تالاسمي بيشتر از گذشته است. جهت بهبود كيفيت زندگي در اين بيماران، بايد درمان پزشكي با حمايت‌هاي رواني و اجتماعي تركيب شده تا از ايجاد عوارض غيرقابل جبران جلوگيري به عمل آيد. لذا در اين تحقيق تاثير الگوي توانمندسازي خودمديريتي بر كيفيت زندگي نوجوانان و جوانان مبتلا به تالاسمي ماژور بررسي شده است. روش: اين پژوهش از نوع كارآزمايي باليني دو گروهي بود. در اين مطالعه 70 نفر از نوجوانان و جوانان مبتلا به تالاسمي ماژور واجد شرايط در مراكز تالاسمي بوشهر و برازجان به صورت تمام شماري انتخاب شدند. تخصيص نمونه‌ها به دو گروه آزمون و كنترل به صورت تصادفي انجام شد. براي جمع‌آوري اطلاعات از پرسشنامه كيفيت زندگي SF-36 استفاده شد. مداخله در سه مرحله انجام شد. پس آزمون يك و نيم ماه بعد از پيش آزمون در گروه كنترل و يك و نيم ماه پس از مداخله در گروه آزمون انجام شد. تجزيه و تحليل داده‌ها با استفاده از آزمون كاي مربع، تي‌مستقل، من‌ويتني و به‌كارگيري نرم‌افزار SPSS v.18 در سطح معناداري كمتر از 05/0 انجام شد. يافته‌ها: آزمون آماري كاي مربع نشان داد اطلاعات دموگرافيك دو گروه از لحاظ آماري تفاوت معناداري نداشتند (05/0p > ). نتايج نشان داد ميانگين تفاوت نمرات قبل و بعد از مداخله در هر يك از هشت بعد پرسشنامه كيفيت زندگي SF-36 و نمره كلي پرسشنامه قبل و بعد از مداخله در دو گروه آزمون و كنترل از لحاظ آماري معنادار بود (0001/0 > p). نتيجه‌گيري: نتايج مطالعه نشان داد آموزش بر مبناي الگوي توانمندسازي خودمديريتي بر پايه نيازهاي خودمديريتي بيماران موجب بهبود كيفيت زندگي نوجوانان و جوانان مبتلا به تالاسمي ماژور مي‌شود.

Introduction: Currently, medical advances ensure life-expectancy of chronic patients such as thalassemia. Improvement in the quality of life of these patients requires that medical treatment be combined with psychosocial support. The present study aimed at investigating the effect of self-management empowerment model on the quality of life in adolescents and youth with major thalassemia. Method: This was randomized clinical trial in two groups. 70 Eligible adolescents and youths with major thalassemia were selected through census in Bushehr and Borazjan thalassemia center. Samples were allocated to case and control groups. Data collection tool was quality of life questionnaire (SF-36). Intervention was performed in three stages. post-test was performed 1.5 months after pre-test in control group and 1.5 months after intervention in case group. Data were analyzed using SPSS version 18 and chi-square, independent t-test, and mann-witney (P < 0.05). Results: There was no statistically significant difference in terms of demographic data between the two groups (P > 0.05). As a result, mean difference of eight dimensions of SF-36 quality of life were statistically significant between case and control groups before and after the intervention (P < 0.0001). Conclusion: Education based on self-management empowerment model has a great impact on the quality of life in adolescents and youth with major thalassemia.