ويژگي‌هاي استاد باليني موثر: نظرات دانشجويان پرستاري و مامايي سال‌هاي آخر

Senior nursing and midwifery studentsʹʹ viewpoint regarding characteristics of an effective clinical teacher

مقدمه: پرستاري حرفه‌اي است عملي و در آموزش باليني سه عامل اساسي دانشجو، استاد و برنامه‌ريزي آموزشي نقش دارند. بين محققين راجع به ويژگي‌هاي يك استاد خوب باليني، اتفاق نظر وجود ندارد. در اين مطالعه ويژگي‌هاي استاد موثر باليني از ديدگاه دانشجويان سال سوم و چهارم پرستاري و مامايي بررسي مي‌شود. روش: اين پژوهش يك مطالعه توصيفي به صورت مقطعي است، در يك نمونه‌گيري در دسترس تعداد 105 نفر از دانشجويان پرستاري و مامايي سال سوم و چهارم مقطع كارشناسي دانشكده پرستاري مامايي شرق گيلان در سال تحصيلي 92-91 به پرسشنامه طراحي شده مربوط به ويژگي‌هاي استاد موثر باليني پاسخ داده‌اند. پرسشنامه شامل 47 گويه در سه حيطه شايستگي حرفه‌اي، مهارت ارتباطي و نيز ويژگي‌هاي شخصيتي طرح‌ريزي شده بود. اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم‌افزار SPSS v.16 با آمار توصيفي و آزمون اندازه‌گيري‌هاي تكراري مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: ميانگين سني واحدهاي مورد پژوهش 4/1±2/21 و (8/84%) 89 نفر زن و (8/64%) 68 از دانشجويان رشته پرستاري و (2/35%) 37 نفر دانشجوي مامايي بوده‌اند. برجسته‌ترين ويژگي استاد موثر باليني در حيطه شايستگي حرفه‌اي، داشتن تسلط كافي در انجام كارهاي باليني (69/0±58/5) - در حيطه مهارت‌هاي ارتباطي، رعايت احترام به دانشجويان (63/±71/5) - و در حيطه ويژگي‌هاي شخصيتي، داشتن اعتماد به نفس بالا (61/0±68/5) بيان شده است. بين سه حيطه از ويژگي‌هاي استاد موثر باليني براساس آزمون اندازه‌گيري‌هاي تكراري اختلاف معنادار بود و با آزمون تعديل بونفروني اختلاف معنادار درون گروهي بين حيطه مهارت‌هاي ارتباطي و حيطه شايستگي حرفه‌اي وجود داشت (05/0p < ). نتيجه‌گيري: براساس نظر دانشجويان مورد پژوهش، استاد موثر بالين بايد از ويژگي‌هاي هر سه حيطه بررسي شده برخوردار باشد، وليكن حيطه مهارت‌هاي ارتباطي به عنوان مهم‌ترين حيطه از ويژگي‌ها شناخته شده است، بنابراين اساتيد موثر باليني بايد به ارتقاي مهارت‌هاي ارتباطي خود بيافزايند.

Introduction: Nursing is a practical profession; therefore three basic factors of students, teachers and curriculum have a great effect on clinical education. There are no general consensuses among researchers on what characteristics constitute an effective clinical teacher. This study explores the views of third and fourth year nursing and midwifery students with regard to the characteristics of effective clinical teachers. Method: This is a descriptive, cross – sectional study. We conducted the study on105 third and fourth year nursing and midwifery students at Guilan University of Medical Sciences from 2012-2013 using convenience sampling. We collected the data through a self made questionnaire that was developed based on characteristics of an effective clinical teacher from studentsʹ view points. The questionnaire had 47 statements in three sections such as professional competency, communication skill and personality domain. Data were analyzed using descriptive statistics, repeated measurement, Greenhouse, and Bonferroni test (P < 0.05). Results: Average age of students was 21.2±1.4 years. 89 (84.8%f) students were female and 68 (64.8%) of them were nursing students. The most important characteristic of effective clinical teachers in the domain of professional competency was clinical skills (5.58±0.69). In communication domain it was respect for students (5.71±0.63). High confidence was in the personality domain (5.68±0.61) as well. Repeated measurement showed significant difference among three characteristic domains of effective clinical teacher. Analysis of Bonferroni test showed a significant difference within the groups and between domains of professional competency and communication skill (P < 0.05). Conclusion: According to studentsʹ views, all three characteristic domains of effective clinical teachers were necessary, and communication skills were introduced as the most important domain of effective clinical teachers. Consequently, teachers should improve their communication skills.