اثرات تجويز بلند مدت متامفتامين بر مخچۀ موش سوري نر: يك مطالعۀ استريولوژيك

The Effects of Long-Term Administration of Methamphetamine on the Cerebellum of the Male Mice: a Stereological Study

مقدمه: متامفتامين محرك سيستم عصبی مركزی است و ‌يكی از متداول‌ترين مواد مخدری است كه در آمريكا و بعضی كشورهای آسيايی مانند ‍ژاپن استفاده می‌شود. در ايران در سال‌های اخير مصرف آن افزايش يافته است. هدف از اين مطالعه، بررسی اثرات مصرف بلندمدت متامفتامين بر تعداد و اندازۀ‌ لايه‌‌های مختلف مخچه در موش سوری بود. مواد و روش‌ها: تعداد 30 موش سوری نر (وزن: 45 گرم، سن: 8 هفته ) به سه گروه ده تايی تقسيم شدند. گروه اول (كنترل) محلول نرمال سالين، گروه دوم 1/0 ميلی‌گرم/كيلوگرم متامفتامين، و گروه سوم 1 ميلی‌گرم/كيلوگرم متامفتامين به صورت داخل صفاقی دريافت كردند. پس از يكماه حيوانات با كتامين بيهوش شدند و مخچه برداشته شد و در فرمالين 5 درصد فيكس شد. سپس لام‏های مربوط به نيمكره‌های چپ مخچه‌ با رنگ آميزی تولوئيدن بلو و هماتوكسيلين -ائوزين رنگ‌آميزی شدند. محاسبۀ حجم لايه‌های مخچه براساس اصل كاواليری و به كمك شمارش نقطه‌ای صورت گرفت. برای محاسبۀ تعداد سلول‌های پوركينژ و گرانولار از روش دايسكتور فيزيكال استفاده گرديد. يافته‌ها: متامفتامين سبب كاهش حجم مخچه، حجم لايۀ گرانولار و تعداد سلول‌های گرانولار و پوركينژ در هر دو گروه آزمايش در مقايسه با گروه كنترل ‌شد. همچنين مصرف متامفتامين موجب كاهش در حجم لايۀ مولكولار در گروه مصرف كنندۀ 1 ميلی‌گرم/كيلوگرم در مقايسه با گروه كنترل شد. به علاوه، متامفتامين باعث افزايش حجم مادۀ سفيد در گروه مصرف كنندۀ 1 ميلی‌گرم/كيلوگرم در مقايسه با گروه‌های 1/0 ميلی‌گرم/كيلوگرم و كنترل گرديد. نتيجه ‌گيری: متامفتامين حجم و سلول‌های مخچه را كاهش می‌دهد كه احتمالاً به دليل آسيب سلولی و مرگ نورونی است. افزايش مادۀ سفيد می‌تواند يك واكنش جبرانی نسبت به از دست دادن سلول‎های‌ مخچه باشد.

Introduction: Methamphetamine is a central nervous system stimulant and one of the most common drugs which used in the United States and some Asian countries like Japan. Its use has been increased in the recent years in Iran. Using histological and stereological methods the aim of this study was to investigate the effects of long-term administration of methamphetamine on the number and size of different cell layers of the cerebellum in mice. Materials and Methods: A total of 30 male mice (weight: 45gr, age: 8 weeks) were divided into three groups (10 mice each group) and group I (control) received normal saline and groups II and III received methamphetamine (0.1 and 1 mg/kg respectively), intra-peritoneally. The animals were anesthetized with ketamine after one month and the cerebellum was removed and fixed in 5% formalin. Then, the left cerebellum hemispheres slides were stained with toluidine blue and hematoxylin-eosine method. The volume of cerebellar cortex layers was investigated by Cavalieriʹs principle, using point counting. To calculate the number of Purkinje and granular cells, physical dissector method was used. Results: Methamphetamine decreased cerebellar volume, the volume of the granular layer, the number of granular and Purkinje cells in both experimental groups compared to control group. Methamphetamine consumption also decreased the volume of molecular layer in the 1 mg/kg group compared to control group. Furthermore, methamphetamine increased the volume of white matter in the 1 mg/kg group compared to control mice and the 0.1 mg/kg group. Conclusion: Methamphetamine reduces the cells and volume of cerebellar possibly due to cell injury and neuronal death. Enhancement of the white matter could be a compensatory reaction to the cerebellum cells loss.