بررسي اهميت نسبي ويژگي هاي شركتهاي ايراني در تعيين كيفيت سود و مقايسه تطبيقي آن با بازار سرمايه ساير كشورها

Examination of Iranian companies characteristics’ relative importance in earning quality determination and analytical comparison with market capital of other countries.

از آنجاييكه گزارش و تعيين ميزان سود سازمان و واحدهاي گزارشگر در كانون توجه صاحبنظران حسابداري قرار داشته است، كيفيت سود يكي از مهم ترين حوزه هاي نظري حسابداري است و همواره بر ميزان اهميت آن تاكيد مي شود. اما هدف اين تحقيق يافتن عوامل تاثيرگذار بر روي كيفيت سود شركت هاي فعال در بازار سرمايه ايران است، اما نبود يك معيار كلي و جامع براي كيفيت سود و مقياس هاي دقيق و مبتني بر روش هاي آماري اثبات شده؛ يكي از مشكلات عمده موجود بر سرراه تحقيقات پيشين درباره ي سنجش تاثيرگذاري عوامل گوناگون بوده است. ما در اين مقاله بر اين مشكل فايق آمده ايم. همچنين در ميان خيل مطالعات انجام شده هيچ يك قادر به ارايه تصوير مقايسه اي از وضعيت سود شركت هاي ايراني در مقايسه با ساير كشورها نبوده اند. مقايسه ي كيفيت سود شركت هاي ايراني با ساير كشورها يكي ديگر از اهداف اين مقاله است. جامع بودن معيار اندازه گيري كيفيت سود؛ يكي از شاخص ترين مزاياي اين تحقيق نسبت به تحقيقات گذشته است. ما كيفيت سود را با استفاده از هفت مشخصه سود (ميزان مربوط بودن سود؛ كيفيت اقلام تعهدي؛ به موقع بودن سود ؛ محافظه كارانه بودن سود؛ هموار بودن سود ؛ پايايي سود و قابليت پيش بيني سود ) مورد اندازه گيري قرار داده ايم. متغيرهاي مستقل تحقيق ما در سطح هر شركت نيز عبارتند از اندازه شركت، نوسان پذيري فروش، نوسان پذيري جريان هاي نقدي ، فراواني وقوع زيان و فرصت هاي سرمايه گذاري پيش روي شركت. دوره زماني تحقيق براي شركت هاي ايراني برابر با 1379 تا 1390 و براي شركت هاي خارجي برابر با 1992-2003 ميلادي بوده است. نتايج ما به صورت كلي حاكي وجود از رابطه مستقيم بين كيفيت سود و اندازه شركت هاي ايراني و فرصت هاي سرمايه گذاري بوده و نشان دهنده رابطه معكوس بين نوسان پذيري جريان نقدي عملياتي و كيفيت سود بوده است. همچنين ما به اين نتيجه رسيديم كه در ايران در طي سال هاي مورد مطالعه عامل نوسان پذيري جريان هاي نقدي نسبت به ساير كشورها از اهميت و تاثيرگذاري كمتري بر روي كيفيت سود حسابداري برخوردار بوده است.

Since reporting and determining organization and business entities’ profit has been placed in accounting’s expert’s circle of attention, quality of earning is considered as one of the most important theoretical areas and always stressed on its importance. Although goal of this research is to find effective factors regarding quality of active companies in Iranian capital market, but lack of a comprehensive measure for earning quality and precise statistical based criteria has been proofed which is considered as the main problem in pas research in this field. We addressed this problem in our article. Also across all the pas researches in Iran, none of them could represent a comparative analysis of Iranian companies’ earning quality with other countries. Using a comprehensive earning quality measurement is on the most advantages of this article from the pas ones. We measured quality of earning by using seven indictors (relativity, accrual quality, timeliness, conservatively, smoothing, stability and predictability). Our independent variables in level of companies are: size, sale, sales volatility, cash flow volatility, and loss incurring frequency and investment opportunities). Time period of this research is 2001-2012. Our results imply positive relationship between earning quality and Iranian companies’ size, investment opportunities, also we observed a reverse relationship between earning quality and cash flow volatility. Finally we concluded that in our researching time period cash flow volatility has stronger effect in Iran than other countries.