رويكردها وسياست هاي نوسازي شهري (از بازسازي تا بازآفريني شهري پايدار)

The Approaches and Policies of Urban Renewal from" Urban Reconstruction" to "Sustainable Urban Regeneration"

این مقاله به بررسی سیرتحول رویكردها و سیاست­های نوسازی شهری از نخستین اقدامات در چارچوب بازسازی تا بازآفرینی شهری پایدار می­پردازد. در دهه­های اخیر، سیاست­های متعددی در رویارویی با مسئله  افت كیفیت محیطی، منزلت اجتماعی و سرزندگی اقتصادی شهرها (به ویژه در نواحی درونی آنها) مطرح و برنامه­های گوناگونی در این خصوص به اجرا درآمده­اتد. در یك نگاه تحلیلی_تاریخی مراحل متمایزی در فرآیند تكاملی این سیاست­ها قابل تشخیص هستند.  طی سه دهه  اخیر در كشورهای توسعه یافته متأثر از دگرگونی­های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و همچنین در گذار از اقتصاد صنعتی به اقتصاد خدماتی به منظور حل معضلات و تنگناها در محدوده­های شهری رو به افول، رویكردهای مختلفی در تئوری و عمل تجربه شده­اند. ادبیات موجود در این عرصه تا آغاز هزاره  سوم میلادی به این رویكردها و عوامل مؤثر بر آنها و همچنین تأثیرات آنها بر تحولات شهرها به شكل مشروحی پرداخته است. در سال­های اخیر با اولویت یافتن پارادایم(الگو) پایداری، توسعه  پایدار و رویكرد بازآفرینی شهری پایدار، عرصه  موضوعی جدیدی در ادبیات جهانی مطرح شده  است. پرسش این پژوهش و هدف اصلی مطالعه نیز در راستای تبیین این رویكرد نوین و ابعاد و مؤلفه­های آن شكل گرفته است، مبنی بر اینكه  ابعاد و مؤلفه­های "بازآفرینی شهری پایدار" چیستند و چگونه متأثر از "پایداری اجتماعی" به عنوان رویكرد متأخر تبیین می­گردند. روش تحقیق پژوهش حاضر متأثر از ماهیت پرسش پژوهش بر مبنای مطالعه  اسنادی ، كتابخانه­ای و همچنین روش تحلیل محتوا و استدلال منطقی تهیه و تنظیم شده است. در مقاله  حاضر  دیدگاه­های اندیشمندان و عوامل مؤثر بر دگرگونی­ها از حدود نیمه  دوم قرن بیستم میلادی تاكنون استخراج، طبقه بندی و تحلیل شده­اند. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن هستند كه رویكرد یكپارچه، كاربرد مفهوم مشاركت در همكاری بخش­های خصوصی و دولتی، تأكید بر هویت محلی و حس مكان، شهرها به عنوان مكان­های رقابتی ، محیط­هایی به لحاظ اجتماعی همه شمول و به لحاظ اقتصادی شكوفاو عرصه­های عمومی سرزنده از اهمّ مؤلفه­ها و معیارهای بازآفرینی شهری پایدار با اولویت پایداری اجتماعی می­باشند.

This paper investigates the evolution of development approaches from “Urban Reconstruction” to “Sustainable Urban Regeneration” emphasizing “social sustainability” (the most recent approach).The decline  of environmental  quality, social  status and economic vitality have been amongst the most fundamental problems in the concept of urban development. In recent decades, various policies have been implemented in cities, especially in inner cities, to address this critical situation. Developed countries have examined different approaches for solving in theory and practice such issues as the post-industrial shift from manufacturing to service industries, Fordism to post-Fordism, natural or non-natural disasters (earthquakes, war…), globalization and social change. Developing countries have also been confronted by such problems as a result of rapid growth and its consequences. By looking at these policies from an analytical and historical perspective, distinct stages from “Urban Reconstruction” to “Urban Regeneration” can be defined based on prominent attributes, political approaches and institutional frameworks. “Sustainable Urban Regeneration” has been propounded in recent years, introducing sustainability and sustainable development in the field of urban development. The question and the objective of this research are forged explicating this approach, its aspects and components; exploring “what the components and aspects of “Sustainable Urban Regeneration” are and how they could be defined under the recent approach of “Social Sustainability”. The research method is a "documentary" one based on "Content Analysis" and "Logical Argumentation". This paper seeks to summarize the approaches that have affected change since the mid- twentieth century and to define the components and dimensions of  sustainable urban regeneration taking into account the most recent approach of social sustainability.