بررسي برخي از فعاليت‌هاي آنزيمي دو خاك هيستوسول و ارتباط آن‌ها با خصوصيات بيولوژيكي و شيميايي خاك

Some enzyme activities of two Histosols and their relationship with soil biological and chemical properties

فعاليت‌هاي آنزيمي خاك از شاخص‌هاي مهم بيولوژيكي بوده و منعكس‌كننده كيفيت و حاصلخيزي خاك هستند. پژوهش حاضر با هدف بررسي ارتباط برخي ويژگي‌هاي شيميايي و بيولوژيكي خاك با ميزان فعاليت آنزيم‌هاي اوره‌آز، اينورتاز، آلكالين فسفاتاز و آريل‌سولفاتاز بر روي دو نوع خاك هيستوسول از دو مكان متفاوت در كرمان و شهركرد انجام شد. نمونه‌برداري در هر منطقه از 3 نيمرخ خاك (120-0 سانتي‌متر، با لايه‌هاي مساوي 20 سانتي‌متري) انجام شد. اندازه گيري هاي فعاليت آنزيم هاي خاك با استفاده از روش هاي استاندارد انجام شد. مطالعه تاثير برخي ويژگي‌هاي شيميايي و بيولوژيكي بر فعاليت آنزيم‌ها با استفاده از ضرايب همبستگي پيرسون نشان‌دهنده نقش مثبت كربن آلي (**86/0 r > )، نيتروژن كل (**88/0 r > )، فسفر (**77/0 r > )، كربوهيدرات‌ها (**86/0 r > )، تنفس ميكروبي (**94/0 r > ) و بيوماس ميكروبي كربن (**87/0 r > ) در سطح يك درصد آماري در هر دو نوع خاك مورد مطالعه بود. استفاده از مدل رگرسيوني گام به گام به‌منظور ارزيابي اهميت نسبي ويژگي‌هاي مورد بررسي در ارتباط با يكديگر بر فعاليت آنزيم‌ها به‌طور كلي نشان داد كه بيوماس ميكروبي كربن و فسفر تاثير منفي بر روي ميزان فعاليت برخي از آنزيم‌هاي مورد مطالعه داشتند، درحالي‌كه ساير ويژگي‌ها اثر مثبت خود را به‌صورت نسبي بر روي ميزان فعاليت آنزيم‌ها حفظ كردند. بطور كلي همبستگي‌هاي معني‌دار تا حد 99 درصد بين فعاليت آنزيم‌هاي مختلف با يكديگر مشاهده گرديد كه مي‌تواند نشان‌دهنده پاسخ نسبتاً يكسان اين آنزيم‌ها نسبت به سيستم‌هاي محيطي باشد.

Soil enzyme activities are considered as one of the most important biological indicators and reflect the soil quality and fertility. Current study was conducted to investigate the relationship between Urease, Invertase, Alkaline phosphatase and Aryl sulphatase activities of two Histosols (located in Kerman and Shahrekord provence) and some of the soil chemical and biological properties. Soil samples were collected from 3 soil profiles (0-120 cm, at each 20 cm layer). The enzyme activities were determined as described in standard methods. Results of Pearson correlation coefficients showed that organic carbon (r > 0.86**), total nitrogen (r > 0.88**), phosphorus (r > 0.77**), carbohydrates (r > 0.86**), microbial respiration (r > 0.94**) and microbial biomass carbon (r > 0.87**) had a positive and significant effect (p < 0.01) on the enzymatic activities of two studied soils. In addition, stepwise regression model was used to evaluate the relative importance of soil properties in conjunction with enzyme activities. The results showed that microbial biomass carbon and phosphorus had negative effects on the activity of some enzymes, while organic carbon, total nitrogen, carbohydrates and microbial respiration had a positive effect on enzyme activities. A significant correlation values, up to 99%, was found among enzymes and they were responding similar to the environmental systems.