نيازسنجي آموزشي و تدوين برنامه آموزشي با بهره‌گيري از مدل DACUM) Developing a curriculum)

Educational Needs Assessment and Educational Program Planning with the Developing a Curriculum Model in Shiraz University of Medical Sciences, Iran

زمينه و هدف: يك از روش‌هاي بسيار مطرح و كاربردي در زمينه نيازسنجي و تدوين برنامه آموزشي، مدل DACUM (Developing a curriculum) مي‌باشد. اين مدل، امروزه به عنوان روشي منحصر به فرد، خلاقانه و بسيار موثر براي تجزيه و تحليل يك شغل يا حرفه به كار مي‌رود. روش كار: در اين پژوهش، سه كارگاه دو روزه متشكل از افراد خبره با استفاده از روش DACUM، به نيازسنجي آموزشي و تحليل شغلي مديران آموزشي (معاونين آموزشي بيمارستان‌هاي آموزشي، معاونين آموزشي دانشكده‌ها و مديران گروه‌هاي آموزشي) دانشگاه علوم پزشكي شيراز پرداخته شد و سپس بر اساس نتايج حاصل، برنامه آموزشي براي آنان تهيه گرديد. يافته‌ها: كارگاه‌ها منجر به شناسايي 6 وظيفه و 51 فعاليت براي معاونين آموزشي بيمارستان‌هاي آموزشي، 9 وظيفه و 81 فعاليت براي معاونين آموزشي دانشكده‌ها و 16 وظيفه و 98 فعاليت براي مديران گروه‌هاي آموزشي گرديد. ليست مهارت‌ها و دانش مورد نياز، ليست ابزار، تجهيزات و لوازم مورد نياز و ليست رفتارهاي ويژه شغلي نيز تهيه گرديد. سپس بر اساس اطلاعات حاصل از كارگاه‌ها، پرسش‌نامه‌هايي جهت سنجش ميزان اهميت، دشواري و تكرار وظايف طراحي گرديد. ليست نهايي دانش، مهارت‌ها، ابزار و تجهيزات مورد نياز، رفتارهاي ويژه شغل بر اساس اظهارات اعضاي كميته DACUM و پاسخ دهندگان به پرسش‌نامه‌ها تهيه گرديد. نتيجه‌گيري: با توجه به ميزان اهميت، دشواري و تكرار وظايف و همچنين ليست دانش، مهارت‌ها، رفتارهاي ويژه شغل و بررسي برنامه‌هاي آموزشي مديران آموزشي در ساير كشورها، برنامه آموزشي مشتمل بر اهداف، محتوا، شيوه اجرا و نحوه ارزشيابي تهيه و تدوين گرديد تا به منظور آموزش مديران آموزشي دانشگاه علوم پزشكي شيراز مورد استفاده قرار گيرد.

Background & Objective: One of the most practical and most recognized methods of needs assessment and educational planning is the Developing a Curriculum (DACUM) model. Today, this model is employed, as a creative and effective method, in occupation or profession analysis. Methods: In the present study, during 3 workshops in 2 days and by using DACUM method educational needs assessment and occupation analysis was performed on the educational administrators (assistant dean for educational affairs in schools, heads of departments, and vice-chancellors for educational affairs in educational hospitals) of Shiraz University of Medical Sciences, Iran. Results of this process served as foundational elements to planning training programs for the educational administrators . Results: The workshop resulted in the identification of 6 duties and 51 tasks for vice-chancellors for educational affairs in educational hospitals, 9 duties and 81 tasks for assistant dean for educational affairs in schools, 16 duties and 98 tasks for heads of departments. Moreover, a list of associated knowledge, skills, tools, equipment, supplies, materials used, and desirable worker traits for this occupational category was provided. Then, using results of panels, a questionnaire was designed in order to identify the importance, learning difficulty, and frequency of performance of duties and tasks. In addition, lists of general knowledge, worker behaviors, tools, equipment and supplies, and future trends and concerns were verified by respondents and the DACUM committee . Conclusion: Finally, based on the verified results and review of the literature, a training program, based on goals, context, and method of performance and evaluation, was prepared in order to be used by educational administrators of Shiraz University of Medical Sciences.