زيبايي‌شناسي غزل‌هاي استاد شهريار در بررسي نقش رديف در ساختار زبان شعري او

چكيده رديف در شعر پارسي از ديرباز تا امروز همواره در خلق موسيقيِ بيروني شعر، نقش‌آفرين بوده است. بسياري از زيباترين غزل‌هاي سعدي، مولانا و حافظ غزل‌هاي مردّفند. از طريق بررسي رديف‌هاي شعر شاعران، مي‌توان دريافت كه آنها كدام عناصر نحوي زبان را براي تكرار در رديف، مورد تاكيد قرار مي‌داده‌اند. استاد شهريار در غزل‌هاي خود، گاهي اسم، گاهي حرف، گاهي ضمير و گاه فعل يا صفت را به عنوان رديف به كار برده است. اين تحقيق، رديف‌هاي غزل شهريار را در جدول‌هاي ويژه‌اي طبقه‌بندي مي‌كند و به بررسي نقش و كاركرد دستوري آنها در هر بيت مي‌پردازد. و به اين نتيجه رسيده است كه شهريار در مصراع‌هاي زوج اين غزل‌هاش از زباني دشوار استفاده نكرده است و از كاربرد اسم در جايگاه رديف پرهيز كرده و فعل‌هاي مركب او در جايگاه رديف اغلب ساده هستند و نهايت آن‌كه رديف در شعر شهريار در خدمت ساده‌سازي و زيبايي شعر و دل‌پذيري موسيقي آن قرار گرفته است.

Abstract Rhyme in the Persian poems to give music to a poem has demanded the attention of the men of letters for a long time. Most of the poems by Sa’di, Mowlana, and Hafez are rhymed beautifully. Through the study of rhyming of the poems by the poets w can understand which syntactic element are focused on for rhyming through repetition. Shahriar has used a noun, a letter, a pronoun, averb or an adjective for rhyming. This artical classifies shahriar’s odes rhaymes in a special toble and studies their syntactic functions in every stitch. Key Words shahriar, ode, poetical music, rhyme, Persian grammar