مقايسه عملكرد و تجمع نيترات در پنج توده بومي اسفناج ايراني، در شرايط استان اصفهان

Comparison of Yield and Nitrate Accumulation in Five Iranian Spinach Landraces in Isfahan ProvinceLandraces in Isfahan Province

به منظور مقايسه عملكرد و تجمع نيترات در پنج توده بومی اسفناج ايرانی، پژوهشی در سال‌ 1389 با استفاده از طرح بلوك كامل تصادفی با چهار تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزی و منابع طبيعی استان اصفهان انجام شد. در اين آزمايش مزرعه‌ای، توده‌های مورد بررسی شامل بذر خاردار ورامين، برگ پهن ورامين، شهرضا، نجف آباد و كاشان بودند. توده بذر خاردار ورامين با عملكردی معادل 47830 كيلوگرم در هكتار، حداكثر عملكرد را در ميان توده‌های اسفناج داشت. تعداد برگ (بيش از 20 برگ) و شاخه جانبی زيادتر (بيش از 5/3 عدد) در توده‌های بذر خاردار ورامين، برگ پهن ورامين و كاشان از دلايل عملكرد بالاتر اين توده‌ها محسوب می‌شد. در هر پنج توده آزمايش شده برگ‌های وسط هر بوته تجمع نيترات به مراتب بيشتری نسبت به برگ‌های بالا و يا پايين هر بوته داشتند اما تفاوت معنی‌داری بين مقدار نيترات برگ‌های پايين و بالای هر بوته وجود نداشت. توده بذر خاردار ورامين با 1380 قسمت در ميليون نيترات براساس وزن تر، بالاترين مقدار نيترات برگ را داشت اما تفاوت معنی‌داری بين مقدار نيترات اين توده با ساير توده‌ها (به‌جز توده كاشان) وجود نداشت. نتايج اين پژوهش نشان داد توده بذر خاردار ورامين می‌تواند با عملكرد و درصد نيترات قابل قبول جايگزين ژنوتيپ‌های رايج استان اصفهان شود.

To evaluate the yield and nitrate concentration in five Iranian spinach landraces, a study was conducted in 2011 using a randomized complete block design with four replications at Isfahan Agricultural and Natural Resources Research Station. In this field experiment, the evaluated landraces included spiny seed Varamin, Varamin leafy, Shahreza, Najaf Abad and Kashan. Varamin spiny seed landrace with 47830 kg ha-1 produced the maximum yield among the landraces. Greater numbers of leaves (more than 20 leaves) and lateral branches (more than 3.5) in the spiny seeds Varamin, Varamin leafy, and Kashan was the reason behind their higher yield. In all five landraces tested, nitrate concentration in the middle leaves of the plant was higher than the upper or lower leaves, though there was no significant difference between the upper and lower leaves in terms of nitrate content. Leaf nitrate concentration in spiny seed Varamin landrace was the highest (1380 ppm based on fresh weight) but there was no significant difference between the amounts of nitrate in this landrace and other landraces (except Kashan landrace). The results showed that the spiny seed Varamin landrace, with acceptable yield and nitrate content can be used as a substitute for genotypes that are common in Isfahan province.