عملكرد خانواده در والدين كودكان مبتلا به سرطان

Assessment of family function among parents of children with cancer

مقدمه: عملكرد خانواده يكي از شاخص هاي مهم تضمين كننده كيفيت زندگي و سلامت رواني كل خانواده به شمار مي رود. از آنجايي كه بيماري كودك بر روي سبك زندگي و عملكرد خانواده تاثير مي گذارد، لذا مطالعه اي با هدف "تعيين عملكرد خانواده در والدين كودكان مبتلا به سرطان" انجام شد. روش: اين پژوهش يك مطالعه توصيفي است كه در بخش هاي سرپايي و بستري سه بيمارستان وابسته به دانشگاه هاي علوم پزشكي شهر تهران در بهار 1393 انجام شد. تعداد 62 جفت والد (پدر و مادر) داراي كودك مبتلا به سرطان به روش مبتني بر هدف انتخاب شدند. ابزار گردآوري داده ها شامل پرسشنامه مشخصات جمعيت شناسي و باليني و پرسشنامه استاندارد FAD يا MacMaster Family Assessment Device بوده است كه به روش خود گزارش دهي توسط شركت كنندگان تكميل شد. جهت تعيين پايايي پرسشنامه ها از دو روش همساني دروني (محاسبه ضريب آلفاي كرونباخ) و آزمون مجدد استفاده شد. آناليز داده ها با نرم افزار SPSS 20، توسط آزمون t مستقل، ضريب همبستگي پيرسون و اسپيرمن و مدل رگرسيون خطي انجام شد. يافته ها: يافته ها نشان مي دهد كه ميانگين سني مادران و پدران شركت كننده در پژوهش به ترتيب 9/5 ± 6/31 و 3/5 ± 6/36 سال بوده است. همچنين اكثريت والدين اظهار كردند كه درآمد كمتر از 9 ميليون ريال در ماه داشته اند (1/54%). به علاوه اكثر كودكان مبتلا به لوسمي بوده (8/75%)، در محدوده ي سني 36-13 ماه قرار داشته (29%) و ميانگين مجموع روز هاي بستري كودك در بيمارستان 1/13± 7/14 روز بوده است. نتايج نشان مي دهد كه تقريبا نيمي از والدين كودكان مبتلا به سرطان،عملكرد عمومي ناسالم داشته اند (46%). بيشترين اختلال در ابعاد حل مشكل (5/60%) و آميختگي عاطفي (8/54%) گزارش شد. بين ميانگين امتيازات والدين در ابعاد عملكرد خانواده تفاوتي وجود نداشت (p > 0/05). رابطه معناداري بين سن كودك (p < 0/05) و تحصيلات پدر (p=0/01) با عملكرد عمومي خانواده وجود داشت (R2=0/13). نتيجه گيري: توجه به بهبود عملكرد خانواده هاي داراي كودك مبتلا به سرطان و حمايت از آن ها به ويژه در بعد حل مشكل و آميختگي عاطفي از اولويت هاي بهداشت و درمان است. پيشنهاد مي شود كه در خانواده هاي داراي كودك مبتلا به سرطان، برنامه ريزي براي مراقبت هاي پرستاري خانواده محور با بررسي و شناخت عملكرد خانواده آغاز شود تا گامي موثر جهت توانمند سازي خانواده ها برداشته شود.

Introduction: Family functioning is one of the important factors of familyʹs quality of life and mental health. The disease of a child influences family life style as well as the function of whole family. Therefore, this study aimed to assess the family functioning among parents of children with cancer. Method: This descriptive study was performed on 62 pair of parents (mother and father) of children with cancer in three educational hospitals belonging to Tehran Universities of Medical Sciences in Spring of 2014. Data were collected in one step from parents (with outpatient and inpatient children) by the demographic and clinical information sheet and the validated Persian version of the McMaster family assessment device (FAD). Internal consistency (Alfa Cronbach) and Test-Retest were done. Data analyses were done by SPSS version 20 with t-student independent test, the Pearson product-moment correlation coefficient, the Spearman rank correlation coefficient and Linear Regression analysis. Results: Mothers and fathers mean age was 31.6 ± 5.9 and 36.6 ± 5.3, respectively. Most of them had lower than 300 US$ income in a month (54.1%). Most children suffered from leukemia (75.8%).Almost half of the families had unhealthy function (46%).The prevalent family dysfunctions were in problem solving (60.5%) and affective involvement (54.8%) dimensions. There were no differences between the mothers and fathers for family function mean scores (p > 0.05). Children age (p < 0.05) and fathers’ education (p = 0.01) were significant variables in correlation with family functioning (R2 = 0.13). Conclusion: Family functioning in parents of children with cancer should be considered as one of the priorities of health to give support and effective planning for family-centered nursing care, especially in problem solving and affective involvement dimensions. More studies in much expended age group, other chronic diseases, considering all family members and control group are suggested.