نقدي بر ديدگاه مستشرقان درباره نقش جهاد در گسترش اسلام (در عصر پيامبر اكرم(ص))

A Critical Study of the Orientalists` Views on the Part of Holy War in Spreading Islam during Prophet`s Lifetime

گسترش سريع اسلام در عصر رسول خدا، ازجمله مسايلي است كه توجه دانشمندان به‌خصوص مستشرقان را به خود جلب كرده است. آنان عوامل متعددي را در گسترش اسلام در عصر پيامبر موثر مي‌دانند؛ اما آنچه بر آن تاكيد دارند، نقش كليدي جنگ و جهاد است. در اين پژوهش ابتدا ديدگاه‌هاي مستشرقان درباره عوامل گسترش اسلام با يك طبقه‌بندي اجمالي ارايه گرديده و سپس ديدگاهي كه رابطه گسترش اسلام با جهاد را عميق مي‌داند، مورد نقد و ارزيابي قرار گرفته و ناسازگاري آن با مباني نظري اسلام و واقعيت‌هاي تاريخ اسلام روشن شده است. در بخش پاياني مقاله، به دو مسيله دريافت جزيه از اهل كتاب و جهاد ابتدايي كه موهم تحميل عقيده و استفاده از زور در توسعه اسلام است، بررسي و روشن شده كه جزيه، مالياتي است كه حكومت اسلامي در برابر خدماتي كه به اهل كتاب ارايه مي‌دهد، دريافت مي‌كند و جهاد ابتدايي نيز نوعي دفاع از حق‌الله و حقوق انساني و برداشتن موانع براي ايمان اختياري مردم است.

Rapid spread of Islam in Prophet`s lifetime has attracted the attention of scholars, in particular, that of orientalists. They know the spread of Islam due to numerous agents; yet they know holy war as the main. This paper has presented a classification of orientalists in brief at first and, then, assessed and criticized the view claiming holy war as the main agent. Finally, it deals with the tax paid by people of the Book and primary holy war as two agents thought by orientalists as misuse of power in spreading Islam. It has been made clear that the tax has been taken in turn for the services of the governments and primary holy war for defending Divine and human rights and preparing the grounds for optional faith.