گونه‌شناسي انتقادي ديدگاه‌ها درباره تاريخ و چگونگي پيدايش تشيع

Critical Typology of Views on the Appearance and History of Shiism

تاريخ و چگونگي پيدايش تشيع، از ديرباز در منابع تاريخي و كلامي مسلمانان و سپس در آثار مستشرقان مورد توجه بوده و در سال‌هاي اخير هم با انگيزه‌هايي غيرعلمي در انواع منابع مكتوب و چندرسانه‌اي، ديدگاه‌هايي دراين‌باره مطرح شده است. شيعيان با توجه به پيوند اين بحث با هويت خود، كوشيده‌اند ديدگاه‌هاي ناصواب را نقد، و ديدگاه مورد پذيرش خود را ارايه كنند. اين نوشتار با استفاده از تكنيك گونه‌شناسي، پس از دسته‌بندي ديدگاه‌ها، مي‌كوشد با روش‌هاي متعارف نقد آنها را نقد، و ديدگاه برگزيده خود را پيشنهاد نمايد. اين ديدگاه با تكيه بر تمايز بين وجود يك انديشه و بروز اجتماعي آن، بيان مي‌دارد كه بنيان‌هاي انديشه شيعي كه بر مدار امامت مي‌چرخد، به‌مثابه بخشي گسست‌ناپذير از آموزه‌هاي اسلامي، همزاد قرآن و سنت نبوي است و از عصر پيامبر(ص) وجود داشته، ولي بروز اجتماعي آن به‌تدريج و در عصر حضور معصومان صورت گرفته است.

The history and appearance of Shiism have been studied by Muslim theologians and historians and orientals. During recent years some other views have been presented in written and multimedia sources with nonscientific motivations. Shiite scholars with regard to the link of the problem to their identity have studied the views critically. This paper, using typological techniques and having classified the views in the field, has criticized them and proposed its chosen view. The view of the paper, relying on the distinction between the existence of a thought and its social currency has known Shiite foundation of thought with its vital relationship to Imamate as an inseparable part of Islamic teachings brought about at the same time of the appearance of Islam and Prophetic tradition and its social currency occurred the time of Imams gradually.