ملاحظاتي رهيافتي از مطالعه گزارش‌هاي منابع تاريخي و قرآن كريم (مطالعه موردي غزوات بدر و احد)

Some Approach Considerations Analytically Taken from the Reports of Historical Resources and the Holy Quran (A Case Study on the Battles of Badr and Uhud)

قرآن كريم هر‌چند كتاب تاريخي نيست، امّا گزارش‌هايي از رخداد‌هاي عصر نبوي به‌سبك خود ارايه نموده است، گزارش‌هايي كه در عصر نبي‌اعظم(ص) در معرض نقد و ارزيابي معارضان قرآن قرار داشت. ازاين‌رو اگر در گزارش‌هاي تاريخي قرآن، نقصي نهفته بود يا گزارشي خلاف واقع در آن گنجانده شده بود قاعدتاً بايد مورد نقد آنان قرار مي‌گرفت. در دوره‌هاي بعد مورخان به نوشتن تاريخ عصر نبوي اقدام كردند و از قرآن نيز در كنار ساير منابع استفاده كرده‌اند. سيوال اين است آيا گزارش‌هاي راويان از رخدادها، تعارضي با ظاهر گزارش‌هاي قرآني ندارد؟ اين مقاله در‌صدد بيان اين پاسخ است كه در گزارش از حوادث، تعارض‌هاي موردي بين گزارش‌هاي منابع با گزارش‌هاي قرآني به‌چشم مي‌خورد و با بررسي يازده مورد، تعارض در اكثر موارد به اثبات رسيده است. براي سهولت بررسي دامنه موضوع گزارش‌ها به دو غزوه (بدر ـ احد) محدود شده و در مقام مقايسه با قرآن فقط به سه منبع تاريخي اكتفا شده است. براي دست‌يابي به نتايج تحقيق از روش امامان شيعه در عرضه تاريخ به قرآن و روش «توصيفي ـ تحليلي» و «تطبيقي» استفاده شده است.

Although the Quran is not a historical book, it has presented some reports from the events of the prophetic era. These reports in the era of the last prophet (p.b.u.h) were subject to criticism and evaluation of the Quran opponents. Therefore, if there were any defects latent in the historical reports of the Quran, or if there were any false report included in these reports, it would naturally be criticized by them. During the next periods, the historians embarked on writing the history of the prophetic age and used the Quran along with other resources. Now, the question poses itself as: may one consider the reports of the narrators from the events to be in conflict with the appearance of the Quranic reports or not? As is known by the paper, some conflicts between the reports of the resources and those of the Quran could be observed; with analyzing eleven cases, the conflict has been confirmed in most of them. For ease of the analysis of the subject domain, the reports have been limited to two battles (Badr and Uhud) and in comparison with the Quran, only three historical resources were used. In order to achieve the results of the study, the methods of the Shiite Imams toward the Quran during the history as well as "analytic-descriptive" and "comparative" methods were applied.