گفتمان و زمانه سياسي امام موسي كاظم(ع)

Discourse and the Political Conditions of Imam Kazem`s Age

غير از شناخت گفتمان سياسي امامان معصوم شيعه كه در تعارض با گفتمان سياسي امويان و عباسيان بود، توجه به عنصر مقتضيات زمانه يا فضا و شرايط حاكم بر دوره آنان ضرورت تام دارد. زيرا تاثير اين عنصر، سبب اختلاف در مواضع و عملكرد سياسي آنان در دوره‌هاي مختلف تاريخي است. در اين پژوهش برآنيم با استناد به شواهد تاريخي و تحليل آنها، تاثير عنصر زمانه را به‌لحاظ سياسي، بر مواضع سياسي امام موسي كاظم(ع) بررسي كنيم و نشان دهيم كه هرچند آن حضرت متناسب با زمانه سياسي دوره امامت خود، سياست تقيه را اتخاذ و از هرگونه همكاري با عباسيان و يا اقدام بر ضد آنان كناره‌گيري كرد، اما بنا‌به ضرورت و بر مبناي گفتمان سياسي پدران خود، نسبت‌به حكومت عباسي، به اعتراضِ آشكار يا ضمني مي‌پرداخت، و سرانجام همين مواضع و مبارزه با سلطه و اقتدار بلامعارض سياسي عباسيان در عصر خلافت هارون بود كه به حبس و شهادت آن حضرت انجاميد.

In addition to the political discourse of Shiite pure Imams being against that of Umayyid and abbasian, paying attention to the conditions ruling the age would be also of full necessity. For the effect of this element has been the cause for their opposite political actions during the history. In this paper, the effect of political conditions on Imam`s political position has been studied. It has been shown that, though Imam in appropriate to the political states of his age has taken the policy of dissimulation, taqiyyah, and avoided any activity for or against Abbasid, in some necessary cases and following his father and grandfathers opposed clearly or secretly. In this way, the opposition led to his prison and martyrdom.