بررسي امكان ريزازديادي گياه زينتي دراسنا با استفاده از روش كشت درون شيشه اي

Assessment of micropropagation of ornamental plant "Dracaena marginata" using in vitro culture

دراسنا (Dracaena) از جمله گياهان ارزشمند و زينتي در ايران و جهان محسوب شده كه تكثير انبوه و ايجاد تنوع ژنتيكي در آن در تحقيقات ريز ازديادي و به نژادي از اهميت ويژه اي برخوردار است. در اين تحقيق به منظور كالوس زايي و باززايي رقم Tricolor از گونه Dracaena marginata، از قطعات كوچك جوان ساقه با طول cm 5/0 استفاده شد. به منظور بررسي كنترل آلودگي هاي سطحي بافت‌هاي فوق از هيپوكلريت سديم (غلظت هاي 1%? 25/1% 5/1%) در زمان هاي 15 و 10 دقيقه استفاده گرديد. غلظت هاي متفاوت از تنظيم كننده هاي رشد 2,4-D، NAA و Kinetin در محيط پايه MS جهت ارايه مناسب ترين محيط غذايي به منظور القا كالوس، باززايي شاخساره از كالوس و ريشه زايي شاخساره مورد بررسي قرار گرفت. جهت انجام بخش هاي مختلف اين پژوهش از طرح هاي آزمايشي مناسب استفاده گرديد. نتايج بدست آمده نشان مي دهد كه مناسب ترين تيمار براي ضدعفوني قطعات فوق همراه با بالاترين درصد سلامت بافت ها مربوط به غلظت 25/1% هيپوكلريت سديم به مدت 15 دقيقه بود. مناسب ترين غلظت هاي تنظيم كننده هاي رشدي در محيط MS جهت القا كالوس در قطعات كوچك ساقه دراسنا شامل mgL-1 5/0 2,4-D و يا mgL-1 1 NAA و ميزان mgL-1 1 از Kinetin به منظور باززايي شاخساره از كالوس و غلظت mgL-11 از NAA به منظور القا ريشه زايي در شاخساره در محيط پايه MS تعيين شد. با توجه به تعيين محيط غذايي مناسب جهت القا كالوس در بافت ساقه دراسنا و امكان باززايي شاخساره در اين تحقيق، امكان به‌نژادي و انتقال ژن هاي مطلوب به اين گياه زينتي ارزشمند تسهيل شده است.

Dracaena (Dracaena marginata) is one of the important economic ornamental plants in Iran as well as around the world. Micropropagation and enhancement in genetic variation of various ecotypes of this ornamental plant have been considered in several research studies for several years. The main objective of this study was maintenance of the best media culture for callus induction and shoots regeneration in Dracaena "Tricolor". Therefore, small stem segments of 0.5 cm in length were cut from the maternal plants. In order to set up a proper decontamination control system for Dracaena small stem segment, various levels of sodium hypochlorite including 1%, 1.25% and 1.5% were applied in combination with different time periods of 15 and 10 minutes. Moreover, the most suitable medium cultures for callus induction, shoots regeneration and root induction were identified. A proper statistic approach has been used for data analysis in various stages of callus induction and shoots regeneration. The obtained results showed that the most appropriate decontamination treatment to obtain the highest percentage of tissue healthiness could be applied by using 1.25% sodium hypochlorite for 15 minutes. The most suitable MS medium for callus induction was contained either 0.5 mg/l 2,4-D or 1 mg/l NAA. Moreover, applying the following growth regulators including 1 mg/l Kinetin in MS based medium, and 1 mg/l NAA provided the best results for shoots regeneration and root induction.