تحليل زيبانگــري بيدل دهلوي

Analysis of Aesthetic Attitude in Bidel’s Sonnets

عارفان از تجربه‌هاي روحي‌اي سخن گفته‌اند كه موجب تغيير نگرش آنها شده است. سوال بنيادين اين پژوهش اين است كه تجربه روحي عشق در غزليات عرفاني "بيدل دهلوي" چه جايگاهي دارد؟ و از تحليل روانشناختي آن، چه نتيجه‌اي به دست مي‌‌آيد؟ از بررسي غزليات "بيدل" نفوذ عشق به منزله پيام شعري او رخ مي‌‌نمايد. اين نفوذ در حد يك تعريف از عشق نيست، بلكه تجربه روحي شخصي، با پيامدهاي مبارك است. شيوه كنش رواني عشق موجب ديدن زيبايي‌هاي معشوق مي‌‌شود (نه حسن او موجب صيد عشق). حضور عشق و معشوق در دل و آميختن آنها در ظرف روان و دل عارف، روح او را زيبا مي‌‌كند، آينه‌اي كه زيبايي‌ها در آن منعكس شده يعني به درك مراتبي از زيبايي‌هاي خداوند نايل شده، زيبايي را به بيرون دل منعكس مي‌كند. بنابراين، عالم بيرون در چشم و دل عارف زيبانما مي‌شود و زيبايي درون او را نشان مي‌‌دهد. اين بار زيبايي بيروني در چشم و دل عارف رخ مي‌‌نمايد كه همان زيبايي معشوق اعلي است. بنابراين، انعكاس مكرر يك زيبايي در چند آينه و در آينه دل يا روح و روان عارف، او را به اتحاد با معشوق و هر آنچه با او نسبتي دارد نايل مي‌‌كند، نتيجه اين اتحاد با عشق و آثار معشوق، زيبانگري است. چنانكه عارف؛ انسان، مرگ و ساير پديده‌ها را زيبا مي‌‌بيند. نتيجه زيبانگري رسيدن به صلح كل و دوست داشتن همه چيز و همه كس است. حتي شرور در نگاه او حسن‌هاي با نقاب هستند. رنگهايي كه نقاش ازل بر هستي مي‌بخشد همه زيبا است. زيبانگري و صلح كل، عارف را به اعتقاد به نظام احسن سوق مي‌‌دهد. راز زيبانگري بيدل در طرز نگاه عاشقانه او به كل هستي و نظام احسن آن است كه هر چيزي در جاي خويش نيكوست و اين يك تجربه فردي است.

How is the status of mental experience of love in “Bidel Dehlavi’s “ mystical sonnets? This is a fundamental question of this research. And what is going to be concluded by this psychological analysis? Probing “Bidel’s” sonnets will reveal penetration of love as his poetic message. This penetration is not just a definition of love. But it is also, a personal mental experience with auspicious consequences. Method of psychological action of love leads to the observation of lover’s beauties (beauty doesn’t result in hunting love). presence of love and lover in heart and blending them in mystic’s capacity of soul and heart will beautify him, the mirror which has attracted beauties, has succeeded in perceiving cases of God’s beauties and will reflect this beauty out of his heart. So external world in mystic’s look is beautiful and indicates his inner beauty. This time, external beauty in mystic’s eye and heart, is that supreme lover’s beauty. So the repetition of just one beauty in several mirrors or in mystic’s heart or soul helps him to form a unity with the lover and every thing attributed to him, aesthetic attitude is the result of this unity with lover’s love and impression. So human, poverty and death in mystic’s look are beautiful. Result of aesthetic attitude is achieving total peace and liking every thing and every body. Even the villains are being beauties in his view. In disguise all of the colors which the eternal painter donates to the entity are beautiful. The aesthetic attitude and total peace, leads the mystic to believe in a better system. Mystery of Bidel’s aesthetic attitude is in his amorous look at being and in seeing it as a better system in away that everything is beautiful in its right place and this is a personal experience. Experience of aesthetic attitude is achieved only by experience of theological mysticism. As the prophets have experienced beauty and aesthetic attitude and invited to it. Aesthetic attitude is the sweet fruit of theological experiences which the prophets have opened the way to it.