تعيين و تحليل سطوح برخورداري و سطح بندي دهستان هاي استان زنجان با استفاده از مدل هاي شاخص مركزيت و پرستون

Determination and Analysis of the Levels of the Rural Districts of the Province Aanjan, Using the Centrality Index and Preston Models

بررسي و شناخت نواحي روستايي و تحليل قابليت ها و تنگناهاي آن ها در فرايند برنامه ريزي توسعه روستايي اهميت به سزايي دارد و امروزه آگاهي از امكانات و تنگناهاي نواحي روستايي جهت ارايه طرح ها و برنامه هاي توسعه نوعي ضرورت محسوب مي شود. تعيين و تحليل سطوح برخورداري نواحي روستايي در زمينه هاي مختلف با استفاده از روش هاي كمي نقش مهمي در اين فرايند دارد. در اين مقاله با بهره گيري از "مدل هاي شاخص مركزيت" و "پرستون" و استفاده از 45 شاخص در زمينه هاي (اقتصادي، اجتماعي، بهداشتي- درماني و كشاورزي) به تعيين و تحليل سطوح برخورداري دهستان هاي استان زنجان پرداخته شده است. امكانات محيطي، مجاورت و فاصله نزديك با مراكز شهري، كانون ها و محورهاي توسعه، محدوده هاي صنعتي و شبكه هاي زيربنايي عمده نقش موثري در سطوح برخورداري نواحي روستايي استان دارد. نتايج نشان مي دهدكه اين دهستان ها، از لحاظ ميزان برخورداري، در هر يك از ابعاد (اقتصادي، اجتماعي، بهداشتي - درماني و كشاورزي) با يكديگر تفاوت هاي قابل ملاحظه اي دارند؛ به طوري كه 9 دهستان از مجموع 46 دهستان در همه زمينه هاي اقتصادي، اجتماعي، بهداشتي- درماني و كشاورزي در سطح محروم و تنها يك دهستان در سطح بسيار برخوردار قرار دارد. اين تفاوت ها لزوم تهيه و اجراي برنامه ها و طرح هاي هدفمند را براي توسعه يكپارچه و متوازن نواحي روستايي ايجاب مي كند.

Investigating and recognising the rural regions and analyzing their abilities and problems in the process of planning the rural development are of a great importance and nowadays being aware of the facilities and problems of ruralregion is considered necessary in rendering plans and programs for development. The determination and analysis of the level of the facilities of the rural regions in different fields using the quantitative methods play on important role in this process. In the present article, using the models of centeral index and Pereston as well as 45 indexs in different fields (economy, social, health and medical and agriculture). We tried to determine and analyse the facility levels of the villages in Zanjan province.Environment facilities, adjacency and being near to the cities, centers and place for development, industrial places and the main fundamental network are very important in the level of the facilities of the rural regions. The results show that considering the level of facilities these villages have considerable difference in each field (economy, social, health and medical and agriculture). The differences were such that 9 out of 46 of these villages were in the privatization level in (economy, social, health and medical and agriculture) and only one village had considerable facilities.