سنجش تطبيقي ظرفيت مشاركت پذيري ساكنان دربافت هاي جديد و قديم شهري با استفاده از مدل AHP (نمونه موردي: محله حسينيه «قديم» و كوي قايم «بافت جديد» شهر زنجان)

Cooperative Measurement of Participating Capacity in Old and New City Fabrics with AHP Model (Case Study: Hossaineyeh (old) and Ghaem Town (new) in the Zanjan City)

امروزه به دنبال نارسايي و انتقادات وارده به روند برنامه ريزي شهري قبل از دهه 1950 (چون طرح هاي شـهري كالبد محور) شاهد ورود و كاربست مـفهوم مشاركت و برنامه ريـزي مشاركتي در ادبـيات برنامه-ريـزي، ابتدا در كـشورهاي توسـعه يافته و سپس نشر و نمو آن در كـشورهاي در حال توسـعه مي باشيم. آگاهي از ظرفيت مشاركت پذيري ساكنان بافت هاي مختلف شهري براي تحقق برنامه ها و رسيدن به اهداف برنامه ريزي امري ضروري است. از اين رو شناخت ابعاد مختلف مشاركت و سنجش آن در محلات شهري منجر به درك درست تفاوت هاي موجود عناصر سيستم شهري (محلات شهري) شده و فرايند برنامه ريزي شهري را متناسب با تفاوت هاي موجود، نظام داده و عملياتي مي كند. اين پژوهش با استفاده از روش تحقيق كمي، در چارچوب مدل تحليل سلسله مراتبي (AHP) و تحليل همبستگي سعي نموده است به مقايسه تطبيقي ظرفيت مشاركت مردم در بافت هاي فرسوده و جديد شهري با نمونه موردي محله حسينيه (بافت قديم ) وكوي قايم (بافت جديد) شهر زنجان بپردازد. نتايج به دست آمده نشان مي-دهد كه با وجود مشكلات عديده در بافت هاي فرسوده ظرفيت مشاركت پذيري ساكنان آن در ارتقا محيط محل بالاتر از بافت هاي جديد است.

Nowadays, implementing the concept of participation and participatory planning in the planning literature has come up firstly in developed countries then, its developed form in developing countries because of its failure and the criticisms against the urban planning process before 1950s (such as physical-oriented urban plans). Awareness of the participatory capacity of urban residents to implement programs and achieve planning goals is essential. Therefore, recognition of participation different dimensions and its evaluation in urban areas leads to understanding of the differences among urban systems (urban areas), and it will make urban planning process organized and operational according to the excising differences. This study has attempted to compare the adaptive capacity of peopleʹs participation in the old and new fabrics with using quantitative research methods, hierarchical analysis model (AHP) and correlation analysis. The study is validated using case study in Hossaineyeh (old tissues) and Ghaem town (new tissue) in Zanjan city. The results show that despite multiple problems in the old fabrics, participation capacity of its residents in upgrading environment is higher than in the new fabrics.