نقش قضات ايراني در ترويج تشيع در هند: دوره گوركانيان

The Role of Iranian Judges in Propagation of Shi’ism in India: Gurkanyan (Timurid) Period

از ابتداي قرن هفتم هجري بر اثر مشكلات سياسي، اقتصادي و اجتماعي ناشي از حمله مغول‌ها به ايران، مهاجرت گسترده ايرانيان به هند آغاز گرديد. با روي كار آمدن دولت صفوي و قدرت‌يابي امپراطوري گوركاني در هند، جمع كثيري (ازجمله قضات شيعي) از ايران به هند مهاجرت نمودند كه از طرف سلاطين گوركاني به مناصب مهم (قضايي) گماشته مي‌شدند. پرسشي كه درصدد پاسخگويي بدان هستيم، بررسي نقش قضات ايراني در ترويج تشيع اثني‌عشري در هند دوره گوركاني است. حوزه جغرافيايي مورد بررسي در اين مقاله منطقه شمالي شبه قاره شامل شهرهايي چون دهلي، كشمير، لكهنو و لاهور در پاكستان امروزي است كه امروزه نيز شيعياني را در خود جاي داده است. به‌نظر مي‌رسد اين افراد به طرق مختلفي چون اشتغال به مناصب كليدي و استفاده از اختيارات ناشي از آنها، تربيت شاگردان، و نگارش آثار متعدد در زمينه‌هاي فقهي، كلامي، ... توانستند رسالت خويش را به‌‌درستي انجام دهند. نتيجه اين پژوهش توصيفي ـ تحليلي نشان مي‌دهد كه ورود مذهب تشيع به هند، از طريق فرهيختگاني از علماي شيعي صورت پذيرفته است.

From the beginning of the seventh century, because of the political, economic, and social problems induced by Mongols’ invasion to Iran, Iranians’ massive immigration to India was begun. With the rise of the Safavid government and strength-gaining of Gurakani Empire in India, a large number of Iranian people (including Shiite judges) immigrated to India who were appointed to important (judicial) positions by Gurkani kings. The question to which we are going to seek an answer is investigation of the role of Iranian judges in promotion of Twelve Imami Shi’ism in Gurkani period of India. The geographical scope of the study is the northern region of the Indian subcontinent including the cities such as Delhi, Kashmir, Lucknow and Lahore in today Pakistan in which some Shiite people are settled now. It seems that these immigrants were successful in their mission in different ways such as being occupied for key positions and applying the received authority out of them, training apprentices, and writing various works in jurisprudential, theological fields. The result of this analytic-descriptive research indicates that entrance of Shia religion to India has been carried out by some Shia scholars.