اهميت تاريخي و ساختار اقتصادي شهر غَزنه در پرتو حيات سياسي عصر غزنويان

Historical Importance and Economic Structure of Ghazneh City under the Political Life Conditions of Ghaznavid Period

شهر غزنه واقع در ايالت زابلستان با برخورداري از موقعيت جغرافيايي مناسب، در روزگار باستان تا دوره اسلامي، مركز حكومت خاندان‌هاي قدرتمند و شاهد حوادث گوناگون بوده است. اين شهر، به سبب همسايگي با خراسان، سيستان و هند، همچنين قرار گرفتن در مسير كابل ـ قندهار و ارتباط با مراكز تجاري مهم آن روزگار مانند باميان، از نظر اقتصادي مهم و قابل توجه حاكمان بود. غزنه در دوره اسلامي، با حضور سلاطين غزنوي (حك: 583 ـ 351 ق / 1187 ـ 962 م.) و آغاز فتوحات آنان در قلمرو كشورهاي همسايه، وارد مرحله جديدي از تاريخ خود شد. هم‌زمان با متحول شدن اوضاع سياسي غزنه، ساختاري اقتصادي آنجا نيز دگرگون گشت. اين مقاله با هدف پرداختن به اهميت تاريخي و اقتصادي شهر غزنه و افزايش اين اهميت در پرتو حيات سياسي عصر غزنويان نوشته شده كه با بهره‌گيري از متون تاريخي، ادبي و جغرافيايي و همچنين منابع معاصر گردآوري شده است.

Having appropriate geographical position, Ghazneh city located in Zabolestan state has been government center of powerful dynasties and has been the focus of various events since ancient times up to Islamic period. Being neighbored by Khorasan, Sistan, and India and also being on the route to Kabul-Kandahar as well as having relations with important business centers of that time like Bamyan, this city was economically important and notable for rulers. During Islamic period, with presence of Ghaznavid sultans (351-583 BC/ 962-1187 AD) and beginning of their conquests in the realm of neighboring countries, Ghazneh began a new period of its history. Simultaneous with changes in political situation of Ghazneh, its economic framework began to change, too. This paper has been written with the aim of discussing historical and economic importance of Ghazneh and increase of this importance under the political life conditions of Ghaznavid era being conducted by enjoying historical, literary, and geographic texts as well as contemporary sources.