نقد و بررسي ديدگاه‌هاي نسبي‌گرا در شناخت «قضاياي تحليلي» و « قضاياي تركيبي»

Critical Survey of Relativistic Views in Knowledge of “Analytic” and “Synthetic” Propositions

تقسيم قضايا به تحليلي و تركيبي در فلسفه غرب يكي از پرچالش‌ترين مسايل معرفت‌شناسي غرب به‌شمارمي‌آيد. اين تقسيمْ مخالفان و موافقان زيادي به خود ديده و با اشكالات فراواني مواجه شده است. يكي از مهم‌ترين اشكالات به اين تقسيم - كه اگر اثبات شود، اساس اين تقسيم را ويران خواهد ساخت و فوايد معرفت‌شناختي آن را به كلي از بين خواهد برد - ادعاي نسبي بودن قضاياي تحليلي و تركيبي است. ازآنجاكه ملاك اين اشكال قضاياي مشابه آن را در فلسفه و منطق مسلمانان دربرمي‌گيرد، اين اشكال اهميت ويژه‌اي دارد. ادعاي نسبي بودن قضاياي تحليلي و تركيبي تقريرهاي مختلفي دارد. تقريرهاي مختلف اين اشكال از سوي ابرهارت، ماس، بنت، لوييس، وايزمن و اسميت مطرح شده است. در اين مقاله، نخست، تقريرهاي اين فيلسوفان تبيين شده و سپس، به همه تقريرها پاسخ داده شده است و در پايان، نشان داده شده است كه قضاياي تحليلي و تركيبي بر اساس مباني درست معرفت‌شناختي نسبي نيستند.

One of the most controversial problems in western epistemology is the division of propositions into analytic and synthetic. This division drew the attention of many proponents and opponents and faced many objections. One the most important objections which if valid enough, can destroy the basis of this division and resulting epistemological consequences is the of relativity of both analytic as well as synthetic propositions. Since this objection can somewhat impact similar propositions in Islamic tradition of logic and philosophy, it is worth discussing with especial importance. The claim of relativity of analytic and synthetic propositions has been variously formulated by Oberheart, Mass, Bent, Luise, Wiseman and Smith. This article is to first explain these statements of the problem and then to give due responses to it and finally concluded that on the basis of valid epistemological principles analytic and synthetic propositions are relative.