بررسي رابطه ضريب رواناب و شدت بارش در اراضي مرتعي (مطالعه موردي: سنگانه كلات)

Investigate the relationship between runoff coefficient and rainfall intensity on pasture land (Case study: Sanganeh Kalaat)

ضريب جريان حوضه تابع پارامترهاي مختلفي چون خصوصيات هندسي حوضه، خصوصيات خاك‌هاي حوضه، پوشش گياهي، زمين شناسي، بار رسوب و عوامل انساني است كه هر كدام از اين عوامل مي‌توانند بر ميزان حجم رواناب خروجي از نقطه پاياب حوضه تاثير بگذارند. با اين حال بارندگي عمده‌ترين عاملي است كه بر روي رواناب موثر است. ضريب رواناب در حوضه‌هاي بزرگ با استفاده از اطلاعات بارندگي و اطلاعات جريان ثبت شده توسط ايستگاه‌هاي هيدرومتري تعيين مي‌شود. در حوضه‌هاي كوچك به دليل فقدان ايستگاه هيدرومتري برآورد ضريب رواناب و حجم جريان ناشي از بارندگي‌ها با مشكل مواجه است. در اين تحقيق وقايع بارش و رواناب در حوزه آبخيز سنگانه كلات (زير حوزه‌هاي مورد مطالعه كوچك و داراي مساحتي در حد يك هكتار و مساحت كل حوزه نيز حدود هفت هكتار مي‌باشد) مورد اندازه‌گيري قرار گرفته است. بارش توسط يك دستگاه باران نگار و رواناب با استفاده از تعداد پنج دستگاه ليمنوگراف كه چهار مورد از آنها در خروجي زير حوزه‌ها و يك مورد در خروجي حوزه اصلي نصب شده است، ثبت گرديده است. شدت بارندگي يكي از عواملي است كه در ايجاد رواناب موثر مي‌باشد. از اين رو، در اين تحقيق ضريب رواناب در شدت‌هاي مختلف بارندگي مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج نشان مي‌دهد كه با افزايش شدت بارندگي حجم رواناب توليد شده افزايش پيدا كرده است. منحني‌هاي رابطه حجم رواناب و مساحت حوزه براي شدت‌هاي مختلف بارش ارايه گرديده است كه مي تواند در برآورد حجم رواناب مورد استفاده قرار گيرد.

Runoff coefficient is a function of various parameters and geometric characteristics of the basin such as soil, vegetation, geology, sediment load and human factors which each of these factors can affect the amount of runoff at outlet of basin. However, rainfall is the main factor that affects the runoff. Runoff coefficient in large basin using rainfall data and flow data recorded by hydrometric stations is determined. In small basin because of lack of station, rainfall runoff coefficient and volume flow estimation is difficult. In this study, rainfall and runoff events in the Sanganeh Kalaat (the basin were small, with an area of about one hectare and a total area of approximately seven hectares) have been measured. Rainfall and runoff using a rain gauge and five runoff gauges has been recorded. Rainfall intensity is one of the factors that are effective in generating runoff. Hence, in this study, runoff coefficient with different intensities of rainfall has been examined. The results show that with increasing rainfall intensity, runoff volume has increased. Correlation curves between runoff volume and the area for different intensities of rainfall are presented that can be used to estimate runoff volume. Keywords: Pasture land, rainfall intensity, Sanganeh Kalaat, runoff coefficient