مطالعه تطبيقي منع ربا در حقوق كشورهاي اسلامي و كشورهاي اروپايي

Under the Laws of Islamic and European Countries

تفسير واژه يوژوري كه ريشه در ادبيات كليسا دارد، شايد از واژه ربا در اسلام چندان دور نباشد. واژه اي كه در حد لفظ باقي نمانده، بحث هاي زيادي را موجب شده است و تاثير زيادي بر اقتصاد كشورها گذاشته است. اين مقاله ابعاد تاريخي، حقوقي و اقتصادي منع بهره (با تاكيد بر عقد قرض) را از منظر حقوق غرب و حقوق اسلام مطالعه مي كند. بحران مالي و اقتصادي كه از امريكا شروع شد نيز گفتگوهاي بسياري را پيرامون نرخ بهره موجب شده است. از يك سو ، منابع مالي كه به نفت وابسته اند در كشورهاي اسلامي يافت مي شود و بنابراين براي جهان غرب مهم است كه براي توسعه خود منع بهره در اسلام را درك كند. از سوي ديگر ، تجربه بانكداري اسلامي- كه مهمترين دستاورد اقتصادي مسلمانان بر اساس منع ربا است- با چالش هايي مواجه شده،كه بازنگري در بعضي مفاهيم را گريزناپذير كرده است. از اين رو با توجه به اينكه پول چه در جهان غرب و چه در جهان اسلام، نقش سابق خود را ايفا نمي كند، اين سوال مطرح مي شود كه آيا هر دو نظام حقوقي بايد سعي در همگرايي داشته باشند؟ نتيجه اين است كه، اين دو نظام آنچنان كه به نظر مي‌رسد از يكديگر فاصله ندارند.

The interpretation of the term usury which has its roots in the Christian literature is not far from the concept of Reba in Islamic context. The term which goes beyond a linguistic debate has had widespread implications and impacts on the economies of many countries. In this paper examines the legal, historical and economic dimensions of the prohibition of interest (with a focus on the contract of Gharz) from Islamic and Western perspectives. The current financial crisis with which the Western counties are facing has raised some interesting questions regarding the issues of interest rate. On the on hand, the financial resources are very much related to the Islamic countries and it is therefore, very important for most Western countries to understand the meaning of Islamic finance and prohibition of Reba. On the other hand, Islamic banking in the Islamic countries based on prohibition of interest faces some challenges and therefore requires revision and modification. Now given that money is not playing the same role in both Islamic and Western Christian countries, the question is whether the Islamic and Christain legal system should converge as they are not really too far from each other.