مطالعه آماري ويژگي هاي يخبندان در ايستگاه سينوپتيك سقز

Statistical analysis of frost characteristics in Saghez weather station

كاهش دماي هوا به صفر درجه سلسيوس و كمتر از آن را يخبندان گويند كه در صورت وجود رطوبت، پوششي از يخ بر روي سطوح اجسام تشكيل مي شود. يخبندان يكي از پديده هاي اقليمي است كه قابليت فراواني در ايجاد خسارت در بخش هاي مختلف محيط زيست بويژه كشاورزي دارد، به طوريكه قرارگرفتن گياهان در حال رشد در معرض يخبندان‏ آسيب يا مرگ گياه را در پي خواهد داشت. در اين تحقيق، به منظور بررسي يخبندان هاي رخ داده در ايستگاه سقز، دماهاي حداقل روزانه آن مورد مطالعه و بررسي قرار گرفت؛ و در نهايت يخبندان ها به سه دسته ضعيف، متوسط و شديدگروهبندي شدند. سپس محدوده تغييرات زماني وقوع اين يخبندان ها تعيين و فراواني وقوع آنها نيز محاسبه شد. همچنين با محاسبه متغيرهاي آماري مختلف، احتمال وقوع آستانه هاي دمايي بين صفر تا 15- درجه سلسيوس نيز در ماههاي سال تعيين گرديد. علاوه براين با تقسيم سال به 36 دهه مختلف سعي شده است دماهايي كه با احتمالات مختلف، امكان وقوع دارند نيز محاسبه گردد. نتايج نشان مي دهد كه حداقل دماي ايستگاه سقز طي سالهاي اخير روند افزايشي داشته است. يخبندان هاي شديد عمدتاً در ماههاي ژانويه و فوريه، يخبندان هاي متوسط در مارس و دسامبر و همچنين يخبندان هاي ملايم در نوامبر و آوريل رخ مي دهند. همچنين، يافته ها حاكي از آن است كه بين تاريخ شروع يخبندان هاي پاييزه با تاريخ خاتمه يخبندانهاي بهاره، حداقل دماي ماه سپتامبر و حداقل دماي ماه آوريل همان سال با توجه به رابطه بدست آمده همبستگي معناداري وجود دارد. ضمناً مشخص گرديد كه زودترين يخبندان پاييزه و ديرترين يخبندان بهاره در چه تاريخ هايي رخ داده است، بنابراين، به طوركلي مي توان گفت كه با مطالعه و پيش بيني به موقع يخبندان، مي توان با روش هاي مختلفي محصولات كشاورزي را در برابر يخبندان محافظت نمود.

Frost occurs when the temperature is decreased to zero or below, which in case of humidity existence, the ice cover is formed over the surface of the objects. In this research, in order to investigate the occurred frosts in Saghez site, the minimum temperature data was collected from the bureau of the meteorology and then analyzed; and in the long run, the frosts events were classified into three weak, moderate and severe categories. The temporal variations of the frosts’ occurrence as well as their frequency were computed. In addition, having calculated the different statistical variables, it was determined the probabilities of the temperature thresholds between 0 ?C and -15 ?C for each months of the year. Furthermore, through dividing the year into 36 decades, an attempt has been made to calculate the occurrence of the temperatures with various probabilities. The results indicate that the minimum temperature data in the examined site shows an increasing trend over the recent years. The severe frosts mostly occur in January and February; the moderate frosts happen in March and December, and finally the weak frosts usually take place in November and April months. Further the results indicate that between the beginning of the frost dates in autumn including the end of the frost dates in spring and the minimum temperature in September and in April in the same year would have meaningful correlation. In addition, it is indicated the dates of occurrence of the earliest frost in autumn and the last frost in spring. Therefore, in general, it can be said that through in-time study and forecasting of frost, the agricultural productions could be protected from the frost impact.