كنكاشي بر قاعده لاضرر و تيوري جبران خسارت ضرر معنوي

قاعده لاضرر از جمله قواعد مهم و اساسي كه با توجه به سير تحولاتي آن در حقوق اسلام از جمله قواعدي بوده كه فقها و حقوقدانان در بيان آن نظرات مختلفي پيرامون مفاد و آثار آن ارايه داده اند.يكي از ادله هاي اصلي بكار رفته از سوي صاحب نظران در مسايل فقهي در جهت اثبات مشروعيت اخذ خسارت معنوي، قاعده لاضرر است. قاعده لاضرر هم بر نفي حكم ضروري دلالت دارد و هم نهي از ضرر خارجي و اين امر با پيش بيني راه حل براي جلوگيري از ضرر و جبران خسارت ملازمه دارد.هرصاحب-حقي،محتمل است كه از حق مشروعي كه از آن متمتع است، سو استفاده نمايد. در هر حال، اگرچه فقهاي اسلام در اين قاعده، نظرات مختلفي را ابراز نموده اند؛ اما هر يك حقايقي را بيان داشته اند كه نظامهاي حقوقي پيشرفته در عصرحاضر آنها را در قوانين خود وارد كرده اند. اين امر بخوبي نشان مي دهد، نظام حقوقي اسلام مبتني بر فطرت و عقل سليم و صادر از مصدر وحي مي باشد، قادر است با حفظ طراوات و حيات خود، مشكلات جوامع بشري را براساس عدل و انصاف برطرف نمايد. در فقه، بحث مستقل و مجزايي براي ضرر(خسارت) و اقسام آن وجود ندارد ولي پاره اي از فقها به هنگام بحث درباره قاعده لاضرر در فصل مربوط به ديات يا ديگر قواعد، اشارات پراكنده اي به موضوع خسارات معنوي كرده اند. در اين مقاله بر آن شده‌ايم تا با توجه به اهميت جبران ضرر و زيان معنوي و تاثير آن بر روحيه افراد جامعه به طور مفيد بپردازيم.