نقدي بر ديدگاه ابن تيميه در باب تاويل

ابن تيميه معتقد است كه تاويل، عين خارجي محسوس است. در اين مقاله با بررسي آرا مختلفي كه راجع به تاويل مطرح است، سه نقد اساسي بر ديدگاه ابن تيميه وارد مي كند. اول اينكه اگر تاويل عين خارجي محسوس باشد بسياري از معارف قرآني از قبيل مفاهيم امور اعتباري هستند كه در خارج واقعيت محسوس ندارند، در نتيجه لازم مي‏آيد بسياري از معارف قرآني كنار زده شود چرا كه تاويل بدين معنا در آنها راه ندارد. ثانيا اگر مراد از تاويل اعيان خارجي محسوس باشد، تاويل در احكام انشايي، مانند امر، نهي و ترجي قابل تصور نيست. اشكال آخر اين است كه برخي آيات قرآن كريم از صفات يا افعال خداوند سخن مي‏گويند و خارج از سنخ زمان، مكان و ماده هستند، كه عقول انسان‏ها از درك آن عاجز است. پس اگر معناي تاويل در آنها عين خارجي محسوس باشد، لازم مي‏آيد خداوند جسم و مركب باشد.