برآورد سهم منتسب جمعيتي سرعت و سبقت غيرمجاز در محورهاي برون‌شهري ايران

Estimating of Population Attributable Fraction of Unauthorized Speeding and Overtaking on Rural Roads of Iran

مقدمه و اهداف:در زنجيرۀ عوامل حادثه‌ساز وسيلۀ نقليه، محيط و انسان، عامل انسانی پيچيده‌ترين عنصر در علل سوانح ترافيكی به‌شمار می‌رود. سرعت و سبقت غير‌مجاز از مهم‌ترين عوامل انسانی ايجاد كنندۀ سوانح ترافيكی محسوب می‌شوند. هدف اين مطالعه برآورد سهم منتسب جمعيتی مرگ و مصدوميت اين دو عاملِ خطر شايع سوانح ترافيكی، در محور‌های برون‌شهری است. روش كار: به‌منظور محاسبۀ خطر منتسب جمعيتی، شيوع عوامل خطر سرعت و سبقت غير مجاز از اطلاعات ثبت شده در سيستم مكانيزۀ اداره فناوری اطلاعات و ارتباطات راهنمايی و رانندگی كشور (فاوا)، بر اساس فرم‌های كام 114، استفاده شد. اندازۀ اثر مربوط، يعنی نسبت شانس نيز، با استفاده از رگرسيون لجستيك استخراج گرديد. اثر مشترك عوامل خطر ياد‌شده نيز محاسبه و گزارش شد. نتايج: درصد سهم منتسب جمعيتی سرعت غيرمجاز برای مرگ‌های رخ‌ داده در صحنۀ تصادف 9/20 و برای مصدوميت 6/16 است. مقادير متناظر برای سبقت غيرمجاز، به‌ترتيب 5/13 و 4/13 برآوردشد. در‌ صورتی‌كه اثر مشترك هر دو عامل خطر را در نظر بگيريم، درصد سهم منتسب جمعيتی برای مرگ 6/31 و برای مصدوميت 8/27 خواهد بود. نتيجه‌گيری: نتايج مطالعه بيان‌گر اهميت كنترل سرعت غير مجاز و سبقت غير مجاز است، از اين‌رو، پيشنهاد می‌شود كه قوانين مربوط به كنترل و مديريت سرعت، تشديد و با جديت بيشتر، پيگيری گردد.

Background & Objectives: In the chain of vehicles, human and environment, the human factors are the most complex element in the causes of road traffic injuries (RTIs). Unauthorized speeding and overtaking are considered as the main human factors resulting RTIs. This study estimated the population attributablefraction of two human factors, the most common risk factors of rural roads, of RTIs. Methods: To calculate the population attributable risk, the prevalence of unauthorized speeding and overtaking registered in Police data was employed. Effect size related to odds ratio was employed using Logistic regression. Joint effect of related risk factors also calculated and reported. Dasta were taken from national traffic police using the KAM 114 froms. Results: The percentage of population attributable risk of unauthorized speeding for deaths at crash scene was 20.9 and for injured cases was 16.6. These values were 13.5 and 13.4 for unauthorized overtaking respectively. Corresponding for joint effects the population attributable risk was 31.6 for deaths and 27.8 for injuries. Conclusion: The results illustrate the importance of speed control and unauthorized overtaking as a priority of RTIs in Iran. It is recommended that related laws and legislations should be pursued more seriously, and followed by more effectively.