بررسي عوامل تاثيرگذار بر عود حملات بيماران مبتلا به مالتيپل اسكلروزيس

An investigation of factors affecting the recurrence of multiple sclerosis attacks

زمينه و هدف: مالتيپل اسكلروزيس (Multiple sclerosis يا MS) بيماري مزمن و پيش‌رونده سيستم اعصاب مركزي به شمار مي‌رود. شناسايي عوامل موثر و آموزش به بيماران در مورد پيشگيري از مواجهه با اين عوامل مي‌تواند در كاهش عود حملات بيماري تاثيرگذار باشد. بنابراين مطالعه حاضر با هدف بررسي عوامل موثر بر عود حملات بيماران مبتلا به MS انجام شد. مواد و روش‌ها: اين مطالعه مقطعي در سال 1392 بر روي 402 بيمار مبتلا به MS مراجعه كننده به انجمن MS شهر مشهد و به روش نمونه‌گيري مبتني بر هدف صورت گرفت. ابزار جمع‌آوري داده‌ها، پرسش‌نامه‌هاي اطلاعات فردي و پژوهشگر ساخته شامل 40 سوال در خصوص بررسي عوامل موثر بر عود بيماري MS با حيطه‌هاي عوامل فردي، وضعيت بيماري، وضعيت دارويي و عوامل محيطي توسط بيماران تكميل گرديد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 21 و آزمون‌هاي من ويتني، كروسكال واليس، كاي دو و ضريب همبستگي پيرسون بر حسب نوع متغير تجزيه و تحليل شد. يافته‌ها: 4/21 درصد بيماران مرد و 6/78 درصد را زنان تشكيل دادند و بيشتر آنان در گروه سني 29-20 سال قرار داشتند. شايع‌ترين فصل بروز حملات بيماري MS در تابستان (8/70 درصد) و شايع‌ترين ماه، مرداد (3/50 درصد) بود. بين نظرات زنان و مردان از لحاظ اين‌كه عفونت‌ها، گرما و خستگي مي‌تواند موجب عود اين بيماري شود، تفاوت معني‌داري وجود نداشت. زنان نسبت به مردان استرس (029/0 > P) و مسايل رشد و تكامل جنسي (001/0 > P) را در عود حملات بيماري MS موثرتر دانستند. نتيجه‌گيري: اغلب بيماران مبتلا به MS را زنان تشكيل مي‌دهند و از نظر آنان، استرس در بروز حملات اين بيماري موثرتر است. بنابراين پرستاران به عنوان آموزش دهندگان اصلي مراقبت، مي‌توانند با آموزش روش‌هاي كاهش و كنترل استرس به بهبود توانايي، مديريت بيماري و كيفيت زندگي اين بيماران كمك نمايند.

Background and Objective: Multiple sclerosis (MS) is a chronic and progressive disease of the central nervous system. The identification of effective factors and patient education on the prevention of exposure to these factors can be effective in reducing relapses. Therefore, the present study aimed to investigate the factors that affect recurrence in patients with multiple sclerosis. Materials and Method: This cross-sectional study was conducted on 402 MS patients referred to the MS Association of Mashhad, Iran, in 2013. The study participants were selected using purposive sampling method. Data collection tools included a demographic questionnaire and a 40-item researcher-made questionnaire concerning factors affecting the recurrence of MS. The 40-item questionnaire consisted of 4 domains; personal factors, medical condition, pharmaceutical conditions, and environmental factors. Data analysis was performed using SPSS software version 21 and Mann Whitney, Pearson correlation, Kruskal Wallis, and chi-square statistical tests. Results: Among the patients, 21/4% were male and 78/6% female. Most patients were 20-29 years old. The highest prevalence of recurrence of MS was observed in the summer (70.8%) and in August (50.3%). There was no significant relationship between patient’s gender and their views about the relationship between infections, fatigue, and heat and recurrence of MS. However, a higher rate of women believed stress (P < 0.029) and sexual development (P < 0.001) to be effective on the incidence of MS recurrence, in comparison to men. Conclusion: Most patients with MS are women, and they believe stress to be more effective on the incidence of MS attack recurrence. Therefore, nurses, as the primary care educators, can improve the patients’ capability, disease management, and quality of life through training of stress management techniques.