نقش ميانجي هويت سازماني در رابطه‌ي بين اخلاق حرفه‌اي با رفتار شهروندي سازماني و رفتار انحرافي كار

Mediating role of organizational identification in the relationship between professional ethics, organizational citizenship behavior, and job deviation behavior

ريشه‌ی بسياری از رفتارها و فعاليت‌های كاركنان درمانی بيمارستان را بايد در اخلاق و ارزش‌های اخلاقی جست‌وجو كرد. به همين دليل توجه به اخلاق حرفه‌ای و پيامدهای آن از اساسی‌ترين موضوعات پژوهشی در حوزه‌های سازمانی است.هدف پژوهش حاضر بررسی و كشف اثر ميانجی هويت سازمانی در روابط اخلاق حرفه‌ای با رفتار شهروندی سازمانی و رفتار انحرافی كار است. اين تحقيق بر حسب هدف كاربردی و بر اساس شيوه‌ی گردآوری داده‌های توصيفی از نوع همبستگی است. جهت رسيدن به هدف پژوهش، نمونه‌ای به حجم 225 نفر از جامعه‌ی 820 نفری كاركنان و متخصصان درمانی بيمارستان شهرستان‌های ماكو، شوط و پلدشت به روش نمونه‌گيری تصادفی طبقه‌ای نسبتی انتخاب شدند. داده‌ها از طريق پرسشنامه‌های استاندارد هويت سازمانی، اخلاق حرفه‌ای، رفتار شهروندی و رفتار انحرافی كار جمع‌آوری شد. به‌منظور بررسی روابط متغيرها در الگوی مفهومی از مدل معادلات ساختاری استفاده شد. نتايج پژوهش نشان داد كه اخلاق حرفه‌ای با هويت سازمانی (177/0(r= و با رفتار شهروندی سازمانی OCB (179/0=r) دارای رابطه‌ی مثبت و معنی‌داری است. هم‌چنين، نتايج نشان داد كه رابطه‌ی بين اخلاق حرفه‌ای با رفتار شهروندی و رفتار انحرافی از طريق هويت سازمانی ميانجيگری می‌شود. در الگوی مورد نظر، تمام وزن‌های رگرسيونی- به‌غير از رابطه‌ی بين اخلاق حرفه‌ای و رفتار انحرافی - از نظر آماری معنی‌دار بودند. نتايج اين پژوهش حاكی از آن است كه اخلاق حرفه‌ای باعث تقويت هويت سازمانی می‌شود و سپس هويت سازمانی موجبات تقويت و ارتقای رفتار شهروندی سازمانی و كاهش رفتار انحرافی كار را در كاركنان و متخصصان درمانی بيمارستان فراهم می‌كند.

Abstract Ethical and moral values lie at the root of employee behavior and activities. Hence, observance of professional ethics and the related benefits are among the most fundamental research topics in organizational areas. This descriptive-correlational research was performed according to the practical study objectives and through adopting a data collection approach. With the aim of exploring the mediating effect of organizational identification on the relationship between professional ethics, organizational citizenship behavior and job deviation behavior, a sample of 225 employees and hospital specialists were chosen from the cities of Maku, Showt and Poldasht using random stratified sampling. Data were gathered through standard questionnaires of Van Dick’s organizational identification, professional ethics, citizenship behavior and deviation behavior. In order to evaluate the relationship among variables measured in a conceptual model, Structural Equation Modeling was used. The results showed that there is a positive and significant relationship between organizational identification and professional ethics (r = 0.177) and organizational citizenship behavior (OCB) (r = 0.179). Findings also showed that the relationship between professional ethics and citizenship behavior and deviation behavior is mediated through organizational identification. In the above-mentioned model, all regression weights were statistically significant, except for the relationship between professional ethics and deviation behavior. The results of this study indicated that professional ethics strengthened organizational identification on the one hand, and organizational identification strengthened citizenship behavior and reduced the deviation behavior of the employees and hospital specialists on the other hand.