نقد ترجمه ادبي از ديدگاه تحليل گفتمان انتقادي

Literary Translation Review and Criticism: A CDA Approach

اين مقاله در چارچوب رويكرد تحليل گفتمانِ انتقادي به نقد ترجمه ادبي مي پردازد. تحليل گفتمانِ انتقادي رويكردي به مطالعه متن است، كه زبان را به‌مثابه شكلي از كنش اجتماعي درنظر مي‌گيرد و مي‌كوشد زيربناهاي ايديولوژيك گفتمان را، كه بر اثر مرور زمان طبيعي جلوه داده شده‌اند، آشكار سازد. تعامل اين رويكرد با مطالعات ترجمه زمينه تازه‌اي را به‌وجود مي‌آورد كه در آن رابطه متنِ مبدا و متنِ مقصد مي‌تواند با نگاهي نو مورد نقد قرار ‌گيرد. به‌منظور معرفي اين تعامل، در اين مقاله دو ترجمه از كتاب "بادبادك باز"، با بهره‌گيري از روش‌هاي تحليل گفتمان انتقادي، مورد بررسي قرار مي‌گيرد. نتايج نشان مي‌دهد كه هرگونه تغيير، تبديل، انتخاب واژگاني و دستوري، جاافتادگي و سهوالقلمي را مي‌توان ايديولوژيك تلقي كرد، كه در آن ساختارهاي روابط قدرت و عوامل فرهنگي و اجتماعي قابل مشاهده است.

The present study is an attempt to apply the instruments of Critical Discourse Analysis to translation criticism. CDA considers the text as social action and seeks to reveal the ideological dimensions of discourse which have been “naturalized” through time. It explores the power relations between text, language, and discourse; and thus provides proper grounds for the analysis of translations, which constitute a site for the struggle between different discourses. The study used a bilingual parallel corpus of the book of kite runner and two translations of it. The results demonstrated that at the textual level the translators’ lexical, syntactic, and semantic choices and their choice of translation strategies bear ideological implications.