ماهيت و اثر شرط وفاي به عهد هنگام توانايي در قراردادها

Nature and Effect of Ability Condition in Contracts

رواج استفاده از شرط «عندالقدره و استطاعه» در برخي قراردادها، از قبيل: نكاح راجع به مهريه، سبب طرح اين سوال ميشود كه چنين شرطي داراي چه ماهيتي است و چه آثاري دارد؟ شناسايي ماهيت و آثار شرط عندالقدره و استطاعه، بايد با توجه به قواعد عمومي قراردادها و در چارچوب اصول و قواعد كلي، به انجام رسد و اختصاص به بحث نكاح ندارد. بررسي اثر شرط «عندالقدره و استطاعه» در عقود تمليكي و عهدي، اعم از معوض و غيرمعوض، نشان ميدهد كه هرچند چنين شرطي، ممكن است به شرط صحت قدرت بر تسليم، بسيار نزديك باشد، اما ناتواني طرفين عقد، اصولاً يكي از شرايط صحت قراردادها نيست و با آن متفاوت است. درواقع، شرط عندالقدره و استطاعه مانند يك شرط تعليقي، امري محتمل در آينده است و ناظر به اموري خارج از عقد ميباشد. با وجود اين، اين شرط، سبب تعليق در تحقق اثر اصلي عقد نميشود، بلكه مسيوليت اجرا يا التزام به تاديه را به استطاعت يا توان مالي يكي از طرفين عقد معلق مينمايد.