تعيين پتانسيل فشارندگي به كمك روش‌هاي آماري و ارايه راهكار بهينه جهت عبور از زون گسله پوركان ـ ورديج واقع در مسير تونل انتقال آب از سد اميركبير به تهران

Estimation of Squeezing Potential Using of Statistical Analysis and Offer The Proper Method to Excavate The Pourkan – Verdij Fault in Karaj-Tehran Water Conveyance Tunnel

يكي از عوامل مهم در حفاري تونل‌هاي مكانيزه انتخاب مسير مناسب است. در اين تحقيق به بررسي چگونگي انتخاب مسير قطعه دوم تونل انتقال آب از سد اميركبير به تهران پرداخته شده است. با توجه به وجود گسل‌هاي متعدد در طول مسير اين تونل از جمله گسل فعال پوركان – ورديج و احتمال وقوع پديده فشارندگي و تبعات ناشي از آن، پيش بيني احتمال وقوع اين پديده بر اساس روش‌هاي موجود شامل روش سينگ، جتوا، گويل و هوك و مارينوس در مسيرهاي پيشنهادي شامل مسير مستقيم و مسير قوسي( مسير با طول بيشتر به منظور دور شدن از هسته مركزي گسل) در دستور كار قرار گرفت و با تخصيص درصد ريسك احتمال وقوع پديده فشارندگي بر اساس طبقه بندي‌هاي پيشنهادي توسط محققين فوق‌الذكر، محاسبه درصد ريسك ميانگين وقوع پديده فشارندگي در دو مسير مستقيم و قوسي با استفاده از تحليل‌هاي آماري انجام شد. نتايج گوياي آن است كه درصد ريسك ميانگين احتمال وقوع پديده مذكور در حين حفاري مسير اجرا شده فعلي(مسير قوسي) در قياس با مسير مستقيم در حدود 69/42% كمتر مي‌باشد. همچنين با بررسي نقشه‌هاي زمين شناسي منطقه مي‌توان دريافت كه طول زون گسل پوركان ـ ورديج در حين حفاري در مسير مستقيم 125 متر است كه تقريباً 2/5 برابر مسير قوسي بوده است. بنابراين با توجه به افزايش احتمال وقوع پديده فشارندگي در حين حفاري در مسير مستقيم نسبت به مسير قوسي و نيز با لحاظ طول محدوده گسله، محاسبه نسبت احتمال وقوع پديده فشارندگي در حين حفاري مسير مستقيم نسبت به مسير قوسي انجام و مشخص گرديد كه نسبت مذكور 4/17 بوده كه گوياي ميزان درصد ريسك بسيار بالا در حين حفاري مسير مستقيم نسبت به مسير قوسي است. بنابراين با در نظر گرفتن ريسك حفاري مسير مستقيم و احتمال گير كردن و يا مدفون شدن دستگاه حفاري TBM در حين حفاري مسير مذكور، اجراي عمليات حفاري مسير قوسي به منظور جلوگيري از بروز مخاطرات احتمالي در دستور كار قرار گرفت.

One of the most important steps of tunnel mechanized excavation is the selection of tunnel path. In this study, the selecting reasons of Karaj–Tehran water conveyance tunnel path is investigated. In the first step, the geomechanical properties of two suggested paths including the direct and indirect paths are perused and the active faults in each path such as Pourkan - Verdij is recognized. In the second step, the probability of squeezing in mentioned paths is studied using of several methods such as Singh, Jetwa, Goel and Hoek and Marinous methods and at the end, the length of broken zone in each path is estimated. The result shows that the probability of squeezing and the length of broken zone in the indirect path are lower than the direct path (approximately 42.69% and 100m) and finally the indirect path is selected as the optimized path to excavate of this tunnel.