سنجش فضايي گستردگي شهري با تاكيد بر تغييرات كاربري اراضي با استفاده از تصاوير ماهواره اي چندزمانه (مطالعه موردي: اروميه)

Spatial Evaluation of Urban Sprawl with an Emphasize on Landuse Charges, Using Satellite Imagery (Case Studey of Urmia)

گستردگي شهري نوعي الگوي رشد شهر بدون توجه به عواقب و اثرات اقتصادي، اجتماعي و محيطي آن است. اين رشد بيروني در واقع به نوعي توسعه ي شهري برمي گردد كه از نظر منتقدان باعث از بين رفتن زمين هاي كشاورزي، تخريب فضاهاي باز و سبز، اتلاف انرژي و تغييرات كاربري اراضي مي شود. روش‌هاي متعددي براي آشكارسازي تغييرات يك منطقه با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي وجود دارد كه هر كدام داراي مزايا و محدوديت‌هايي هستند. روش فازي مبتني بر شدت انطباق يكي از اين روش‌ها است. هدف اصلي از اين مقاله توصيف آشكارسازي تغييرات كاربري اراضي در شهر اروميه در طي يك دوره 27 ساله است؛ و بدين منظور سنجنده TM ماهواره لندست در بازه زماني 1390- 1363 انتخاب گرديد. پس از زمين مرجع كردن تصاوير با روش فازي به طبقه بندي تغييرات كاربري اراضي با استفاده از جداول متعامد پرداخته شده است؛ و با استفاده از روش تركيبي زنجيره هاي ماركوف و سلول هاي خودكار گستردگي شهري براي سال 1400 پيش بيني شده است. نتايج نشان مي دهد طي اين دوره 17188.56 از اراضي شهر اروميه تغيير كاربري داده است؛ كه بيش ترين تغيير كاربري اراضي در اراضي كشاورزي آبي با كاهش 7672.41 هكتار صورت گرفته است. هم چنين بررسي‌ها نشان مي دهد در سال 1400 در حدود 2408.55 هكتار به اراضي ساخته شده اضافه خواهد گرديد؛ كه اين امر باعث تغيير كاربري اراضي در شهر اروميه و ناپايداري شهري در توزيع بهينه خدمات و دسترسي به امكانات زندگي براي ساكنان شهر خواهد شد

Urban sprawl is an urban growth patterns regardless of the consequences and economic, social and environmental effects. This exterior growth of the city belongs to the type of urban development that in critics view causes the loss of agricultural land, destruction of open and green spaces, energy waste and changes of land use. There are several methods for detecting changes in a region by using satellite imagery; each one having both advantages and limitations. Fuzzy ARTMAP method of compliance is one of these methods. The main purpose of this article is describing land use change detection in Urmia city over a period of 27 years. For this purpose TM sensor of Landsat satellite in the period of 1984-2011was selected. After referencing images by using Fuzzy ARTMAP classification method (Cross Tab) land use changes and how the sprawl city were classified and urban sprawl was predicted for the year 1400 by using Markov chains and a combination of cellular automate. The results show that 17188.56 acres of land has been changed during this period in Urmia and most of land use changes have occurred on irrigated agricultural lands. 7672.41 acres of irrigated agricultural land has been declined. The study show that in the year 1400 approximately 2408.55 acres will add to built-in land; which may cause change in land use in Urmia city and instability in the optimal distribution of services and access for city residents.